ویروس ملیسا یکی از نخستین بدافزارهای مخربی بود که در اواخر دهه نود میلادی توانست شبکه‌های رایانه‌ای جهانی را به چالش بکشد. این ویروس که بهعنوان یک ویروس ماکرویی شناخته می‌شود، برای نخستین بار در مارس سال ۱۹۹۹ شناسایی شد و به‌سرعت توانست در سیستم‌های ایمیل نفوذ کند. فردی به نام دیوید لی اسمیت، که بهعنوان خالق ویروس ملیسا شناخته شد، این ویروس را به گونه‌ای طراحی کرد که از طریق فایل‌های Word و با استفاده از ماکروها منتشر شود.
ویروس ملیسا پس از باز شدن یک فایل آلوده در سیستم کاربر، به‌طور خودکار ایمیل‌های دیگری را به مخاطبین او ارسال می‌کرد و بههمین دلیل، گسترش ویروس با سرعت فوق‌العاده‌ای اتفاق افتاد. این روند باعث شد تا بسیاری از شبکه‌های رایانه‌ای سازمان‌ها و شرکت‌ها به‌شدت آسیب ببینند و حتی تا مدتی سیستم‌های بزرگ مانند ایمیل‌های شرکتی به حالت تعلیق درآمدند. ضررهای مالی ناشی از این ویروس به میلیون‌ها دلار رسید و نام ویروس ملیسا در تاریخ امنیت اطلاعات بهعنوان یکی از بدافزارهای مخرب و پرخطر ماندگار شد.
دیوید لی اسمیت به سرعت پس از انتشار ویروس شناسایی و دستگیر شد. او در محاکمه‌ای که برگزار شد به جرم خود اعتراف کرد و به‌دلیل نقض قوانین جرایم رایانه‌ای و وارد کردن آسیب‌های گسترده به زیرساخت‌های سایبری، محکوم شد. ویروس ملیسا بهعنوان یکی از اولین نمونه‌های ویروس‌های رایانه‌ای که موفق به اختلال در شبکه‌های رایانه‌ای جهانی شد، توجه همگان را به لزوم تقویت امنیت سایبری جلب کرد.
این ویروس و رویدادهای مرتبط با آن باعث شدند تا قوانین سخت‌گیرانه‌تری در برابر جرایم سایبری و رایانه‌ای تدوین شود. بههمین دلیل، ویروس ملیسا نه تنها از دید فنی و امنیتی، بلکه از نظر تأثیرات حقوقی و قانونی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
