در سال ۱۹۷۱، «باب توماس» در مؤسسه BBN نخستین ویروس کامپیوتری تاریخ را به نام کریپر (Creeper) طراحی کرد. این ویروس از طریق شبکه آرپانت (ARPANET)، که پیش‌درآمدی بر اینترنت امروزی بود، گسترش می‌یافت. زمانی که کریپر یک سیستم را آلوده می‌کرد، پیامی معروف روی صفحه ظاهر می‌شد: “من کریپر هستم، اگر می‌توانی پیدایم کن.” پس از نمایش پیام، ویروس به‌طور خودکار به سیستم بعدی منتقل شده و کامپیوتر آلوده قبلی را ترک می‌کرد.
کریپر برخلاف ویروس‌های امروزی، به داده‌های کاربران آسیب نمی‌زد، بلکه صرفاً آزمایشی برای نمایش قابلیت خودتکثیری و انتشار خودکار برنامه‌ها بین کامپیوترها بود. در آن زمان، انتقال یک برنامه بدون دخالت انسان پدیده‌ای جدید و شگفت‌انگیز محسوب می‌شد. اما با توجه به ماهیت گسترش‌یابنده‌ی آن، به سرعت نیاز به راهکاری برای حذف آن احساس شد.
در سال ۱۹۷۳، ری تاملینسون (Ray Tomlinson)، یکی از پیشگامان اینترنت و خالق ایمیل مدرن، نخستین آنتی‌ویروس تاریخ را با نام ریپر (Reaper) طراحی کرد. ریپر برای ردیابی و حذف کریپر ساخته شد و می‌توان آن را اولین نمونه از نرم‌افزارهای امنیتی و آنتی‌ویروس‌های امروزی دانست.
توسعه‌ی کریپر و ریپر، سرآغاز نگرانی‌ها و مطالعات جدی در زمینه‌ی امنیت سایبری شد. این روند در دهه‌های بعد با ظهور ویروس‌های خطرناک‌تر مانند Brain (۱۹۸۶)، Morris Worm (۱۹۸۸) و ILOVEYOU (۲۰۰۰) ادامه یافت. با گسترش اینترنت، بدافزارها تکامل یافتند و امروزه شامل انواع مختلفی همچون ویروس‌ها، کرم‌های اینترنتی، تروجان‌ها، باج‌افزارها و ابزارهای جاسوسی هستند.
در دنیای مدرن، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نقش مهمی در مقابله با تهدیدات سایبری ایفا می‌کنند. آنتی‌ویروس‌های پیشرفته امروزی با استفاده از الگوریتم‌های تحلیل رفتار، می‌توانند تهدیدهای جدید را بدون نیاز به به‌روزرسانی‌های سنتی شناسایی کنند. همچنین، فناوری‌هایی نظیر Blockchain برای افزایش امنیت دیجیتال و مقابله با حملات سایبری به کار گرفته می‌شوند.
با این حال، تهدیدات سایبری امروزی فراتر از ویروس‌های سنتی هستند. حملات فیشینگ، بدافزارهای بدون فایل (Fileless Malware)، حملات زنجیره تأمین و نفوذ به سیستم‌های صنعتی (SCADA) از جمله تهدیدات پیچیده‌ای هستند که امنیت دیجیتال را به چالش کشیده‌اند. سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ امروزه از مراکز عملیات امنیت (SOC) برای نظارت شبانه‌روزی بر تهدیدات و حملات احتمالی استفاده می‌کنند.
کریپر، که روزگاری تنها یک آزمایش ساده برای بررسی قابلیت تکثیر برنامه‌ها بود، امروز نمادی از آغاز جنگ سایبری و امنیت دیجیتال محسوب می‌شود. با رشد تهدیدات سایبری، نیاز به امنیت پیشرفته‌تر از همیشه احساس می‌شود و متخصصان امنیتی به‌طور مداوم در حال توسعه‌ی راهکارهای نوین برای مقابله با تهدیدات جدید هستند. مقابله با ویروس‌ها و حملات سایبری دیگر محدود به آنتی‌ویروس‌های سنتی نیست، بلکه به راهکارهای دفاع سایبری چندلایه، امنیت ابری، و هوش مصنوعی وابسته شده است.
