شنوایی یک نعمت خدادای بسیار ارزشمند است که در صورت آسیب دیدن می‌تواند مشکلات زیادی را برای اشخاص به وجود آورد. محافظت از گوش و دستگاه شنوایی اهمیت بسیاری دارد، چرا که برخلاف سایر قسمت های بدن، اگر آسیبی به دستگاه شنوایی به خصوص گوش داخلی وارد شود ممکن است هرگز بهبود پیدا نکند. امروزه با پیشرفت فناوری شاهد ورود تجهیزاتی با کیفیت‌‌تر و کم حجم‌تر و در عین‌حال با کارایی بیشتر به بازار هستیم. اما این نکته را باید در نظر داشت که اگرچه این تجهیزات انجام بسیاری از امور را برای ما آسان‌تر کرده‌است، اما استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها می‌تواند خطرات زیادی را برای ما به همراه داشته باشد. استفاده غیراصولی از هدفون ممکن است باعث آسیب‌های شنوایی از جمله کاهش میزان شنوایی افراد شود، اما می‌توان با رعایت مواردی ساده از بروز این مشکل جلوگیری کرد. یک روش ساده برای این‌که بفهمید صدای هدفون شما در محدوده امنی قرار داد یا خیر، کافیست از افرادی که در اطرافتان هستند بپرسید که آیا می‌توانند صدای موسیقی شما را بشنوند یا نه؟
برخی عوارض ناشی از استفاده طولانی‌مدت و غیراصولی از هدفون عبارتند از:
1. عفونت گوش
از آن‌جایی که هدفون مستقیماً در مسیر مجرای گوش قرار می‌گیرد، مسیر عبور هوا را مسدود کرده و همین امر احتمال عفونت در گوش را افزایش می‌دهد. همچنین استفاده مداوم و طولانی‌مدت از هدفون باعث افزایش رشد باکتری‌ها می‌شود. اگر این باکتری‌ها روی هدفون باقی بمانند، دراستفاده های بعدی باعث آلودگی بیشتر گوش می‌شوند. همچنین عفونت‌های مکرر گوش می‌تواند اثرات مخربی روی مغز بگذارد.
2. وزوز گوش
وزوز گوش به احساس صدای زنگ و یا صداهای دیگر در گوش گفته می‌شود که این صداها عمدتا توسط مغز درک می‌شوند و زمانی که حتی محرک صوتی خارجی در محیط وجود ندارد، باعث آزار افراد می‌شود. به طور معمول این عارضه به دلیل وارد شدن آسیب به سلول های مویی موجود در حلزون که بخشی از گوش داخلی است، اتفاق می‌افتد.
3. کاهش شنوایی
کاهش شنوایی به عنوان شایع‌ترین عارضه ناشی از استفاده مداوم و مکرر از هدفون می‌باشد. در صورتی که روزانه به مدت 15 دقیقه و یا بیشتر از هدفون با صدای بلند استفاده می‌کنید، در معرض کاهش شنوایی قرار می‌گیرید.
4. بیش شنوایی (هایپراکوزیس)
بیشتر افرادی که از وزوز گوش رنج می‌برند، نسبت به صداهای طبیعی محیطی نیز حساسیت بالایی دارند. این عارضه که در آن بیمار، صداهای روزمره را مانند آب جاری بسیار بلند می‌شنود، یکی ازعوارض استفاده زیاد از هدفون است.
5. آسیب جدی به مغز
امواج الکترومغناطیسی که هدفون ایجاد می‌کند، در درازمدت باعث ایجاد مشکلاتی برای مغز می‌شود. همچنین سطوح بالای صدای دسی‌بل، عایق رشته‌های عصبی را که مسئول انتقال سیگنال‌ها از گوش به مغز هستند، از بین می‌برد.
6. سرگیجه
در بسیاری ازمواقع، افزایش فشار در مجرای گوش به دلیل صدای بلند، می‌تواند منجر به سرگیجه شود که یکی از عوارض استفاده زیاد از هدفون است.
7. احساس درد و افزایش موم داخل گوش
یکی دیگر از عوارض استفاده زیاد از هدفون، افزایش میزان موم داخل گوش و همچنین احساس درد در مجاورت گوش یعنی از فک به بالا می‌باشد که به مرور می‌تواند برای افراد آزاردهنده باشد.
برای کاهش خطرات ناشی از استفاده مداوم از هدفون موارد زیر را رعایت کنید.
1. میزان صدا را کاهش دهید
ساده‌ترین راه برای جلوگیری از کاهش شنوایی، کم‌کردن صدای هدفون است. چرا که با این کار می‌توان از بروز اختلال کاهش شنوایی ناشی از نویز (NIHIL) به راحتی جلوگیری کرد.
2. هدفون را تمیز نگه دارید
هدفون خود را به طور منظم تمیز کنید تا از تجمع و رشد باکتری‌ها جلوگیری شود. اگر هدفون شما سر اسفنجی دارد، می‌توانید ماهی یک‌بار آن را تعویض کنید. همچنین از هدفون به صورت مشترک با افراد دیگر استفاده نکنید.
3. حداکثر میزان صدای هدفون را تنظیم کنید
اکثر هدفون‌ها قابلیت تنظیم حداکثر میزان صدا را دارند. بنابراین برای این‌که در حین استفاده از هدفون به صورت تصادفی از حد ایمن برای شنوایی خارج نشوید، به بخش تنظیمات گوشی رفته وحداکثر میزان صدای آن را تنظیم کنید.
4. در مکان‌های پرسروصدا از هدفون استفاده نکنید
استفاده از هدفون در مکان‌های پرسروصدا، مانند اتوبوس، قطار و یا خیابان باعث می‌شود که افراد درجه صدا را افزایش داده و همین امر می‌تواند منجر به آسیب رسیدن به گوش شود.
5. از هدفون‌های حذف کننده نویز استفاده کنید
اگر به دلیل کار در فضاهای شلوغ مجبور به افزایش بیش از حد صدای هدفون خود هستید، از هدفون هایی که مجهز به سیستم حذف و یا غیر فعال کردن نویز هستند، استفاده کنید. این هدفون‌ها در مواقعی که قصد انجام کاری با تمرکز بالا دارید، امواجی ارسال می‌کنند که تمامی صداها و پارازیت‌ها را از گوش شما دور می‌کند.
6. درحین استفاده از هدفون فاصله زمانی ایجاد کنید.
یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از آسیب دستگاه شنوایی، ایجاد وقفه و فاصله زمانی مناسب در استفاده از هدفون است. برای مثال پس از 30 دقیقه گوش کردن به موسیقی، حدود 5 دقیقه به گوش خود استراحت بدهید.
سخن پایانی این‌که در حال حاضر بهره‌گیری از انواع ابزارها و فن‌آوری‌های روز دنیا امری اجتناب ناپذیر است. اما می‌توان با رعایت برخی نکات ساده از بروز مشکلات و خطراتی که این ابزارها برای انسان دارند، جلوگیری کرد.
