یوایکس‌ رایتر (UX Writer)؛ کاربری با تجربه در دنیای دیجیتال

در دنیای دیجیتال، اصطلاحات و عبارت‌های زیادی وجوددارد که آشنایی با آن‌ها کمک می‌کند علاوه بر افزایش سطح آگاهی، مهارت بیاموزیم و به تبع آن، درآمد داشته باشیم.

یکی از این اصطلاحات که در دیجیتال مارکتینگ بسیار اهمیت دارد «یوایکس رایتر»[1] است؛ شخصی که در حوزۀ تولیدمحتوا کار می‌کند؛ اما محتوایی خاص با هدفی خاص‌تر. در ادامه با این مطلب همراه ما باشید.

 

چرا تولیدمحتوا مهم است؟

برخی به اشتباه گمان می‌کنند که پیشینۀ تولیدمحتوا مربوط به سال‌های اخیر است؛ یعنی زمانی که کسب‌وکارهای دیجیتال و معرفی محصول در بستر اینترنت رواج یافت؛ اما باید گفت که این‌طور نیست؛ به جرئت می‌توان گفت که حتی در سده‌های پیشین یعنی زمانی که حتی روزنامه و کتاب، وجود نداشت افراد سعی می‌کردند به‌صورت شفاهی محصول یا کالای خود را تبلیغ کنند و آن را به فروش برسانند که این خود نوعی تولیدمحتوا برای عرضه و معرفی محصول و در مرحلۀ بعد فروش بود. بعدترها که روزنامه و کتاب به میدان آمد باز هم صاحبان صنایع و مشاغل به اهمیت تولیدمحتوا پی‌بردند و از آن برای معرفی و فروش محصولات خود استفاده کردند. تا این‌جای کار شاید بتوان گفت که تولیدمحتوا تاحدودی شبیه تبلیغ است. پاسخ این است که هم بله و هم نه! درواقع مرز باریکی بین تولیدمحتوا و تبلیغ وجوددارد که موضوع بحث ما نیست و در مقاله‌ای مفصل‌تر در مورد تبلیغ توضیح می‌دهیم؛ درحال‌حاضر بهتر است به موضوع تولیدمحتوا بپردازیم.

همانطور که در بالا اشاره‌شد تولیدمحتوا، موضوعی است که قدمت بسیاری دارد اما اهمیت و کارکرد آن با ظهور دنیای دیجیتال، پررنگ‌تر شد. کم‌کم سازمان‌ها و ارگان‌ها حتی افرادی که کسب‌وکارهای کوچک دارند از این مقوله برای معرفی خود و کالایشان بهره بردند.

پس به نکته‌ای اساسی می‌رسیم؛ تولیدمحتوا مهم است چون معرفی محصول مهم است؛ و معرفی محصول اهمیت دارد چون به فروش و عرضۀ آن کمک می‌کند؛ و فروش کالا مساوی است با حیات و ادامۀ کارِ صاحبِ محصول. و این چرخه هم‌چنان ادامه دارد.

چرخۀ تولیدمحتوا و نقش آن در روند حیاتِ یک کسب‌وکار

 

 

انواع تولیدمحتوا

افراد فعال در حوزۀ تولیدمحتوا از روش‌های گوناگونی برای این کار، استفاده می‌کنند. مثل:

تقریباً تمام بخش‌های تولیدمحتوا که در بالا عنوان شد مهم‌اند؛ اما در این بین، «تولیدکنندگان خبر» و هم‌چنین «محتوانویسان متنی»، جایگاه بهتر و مهم‌تری دارند. بسیاری از کارفرمایان نیز درصدد جذب این دسته از افرادند؛ شاید بپرسید چرا؟ دوباره نگاهی بیندازید به انواع روش‌های تولید محتوا که در بالا اشاره شد. قطعاً می‌بینید باقی بخش‌ها نیز کارشان به محتوانویسان متنی وابسته است؛ به‌عنوان مثال برای تهیۀ محتوای تصویری یا اینفوگرافیک باید متن خوب داشته‌باشیم؛ و یا متن درست و اصولی است که کمک می‌کند محتوای آموزشی، جذاب و اثرگذار شود.

از سویی دیگر، تولیدکنندگان خبر به‌عنوان آفرینندگان محتوا، حرفه‌ای بااهمیت و درعین‌حال دشوار دارند این گروه، و ظیفه دارند «یک رویداد ساده» را به متنی قابل تأمل و آن چیزی تبدیل کنند که مخاطب برای خوانشش وقت بگذارد.

طبیعی است که این اشخاص نیز به‌سهم خود باید از« استعداد کافی در نویسندگی»، «هوش بالا در تشخیص رخدادها» و« قلمی تأثیرگذار بر مخاطب» بهره‌مند باشند.

آیا شما نیز اذعان می‌کنید که هرکدام از این بخش‌ها ارتباطی عمیق با نویسندگی دارند؟

به‌همین‌خاطر در این مقاله سعی داریم به این موضوع بپردازیم. یعنی نوشتن برای تولید محتوای متنی و البته یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نوع تولیدمحتوا: یوایکس‌رایتر (UX Writer)

 

یوایکس رایتر چیست یا کیست؟

UX مخفف عبارت (User Experience) است که معنای تحت‌الفظی آن می‌شود تجربۀ کاربری و UX Writer یعنی کسی که در نوشتن متن و نویسندگی خود از تجارب پیشین‌اش بهره می‌گیرد. به‌عبارت بهتر، این گروه از محتواکاران یا ux Writerها، در پارسی، تجربه‌نویس، نام دارند. ‌یو ایکس رایتینگ[2]، طراحی مکالمه بین یک محصول و کاربر است. متنی که نه‌تنها کسب‌وکار را به‌خوبی معرفی می‌کند بلکه زبانی کاملاً شیوا و جذاب برای مخاطب دارد.

Ux  شامل طراحی متن صفحه، دکمه‌ها، پیام‌های خطا، برچسب‌های منو، شرایط، ضوابط و همچنین دستورالعمل استفاده از محصول است.

 

آیا UX Writing، حرفه‌ای نوین است؟!

تجربه‌نویسی یا  ux writing مهارتی است که در سال‌های اخیر، رواج پیداکرده؛ اما در اصل، سال 2016 مطرح شد. در این سال، بسیاری از غول‌های فن‌آوری آگهی‌های استخدام با مضمونی مشترک منتشر کردند: «به ux writer نیازمندیم.» گوگل، آمازون، اوبر، پی‌پال، دراپ‌باکس و… از جملۀ این کمپانی‌ها بودند.

آن موقع بود که خیلی از محتواکاران یا افراد فعال در حوزۀ مارکتینگ از خود پرسیدند که یوایکس رایتر کیست؟

این پاسخ در صفحۀ آمازون پیشِ روی پرسش‌گران بود: «یک معیار مهم برای شناخت بهترین یو ایکس رایتینگ «ناپیدایی» است. زمانی می‌توان گفت نویسندۀ تجربه کاربر (ux writer) / تجربه‌نویس کارش را خوب انجام داده که حضور کلمات و نوشته‌هایش اصلاً حس نشود. به بیان دیگر: کاربر نباید دو بار یک کلمه را بخواند یا اصلاً در فهم جمله دچار تردید یا دست‌انداز شود.  نویسنده یو ایکس (ux writer) قلم می‌چرخاند تا مسیر تعیین‌شده توسط طراح UX را برای کاربر هموارتر کند. هیچ‌چیز اضافه و دکوری نباید مانع از طی مسیر کاربر در سناریوی طراحی‌شده توسط طراح UX شود. این‌جاست که نویسنده تجربه کاربر می‌باید ذهن مشارکت‌جویش را به کار بیندازد.»

اگر کمی دقیق شویم پیش از این زمان نیز تجربه‌نویسی رخ می‌داد فقط کاربران با چنین اصطلاحی آشنا نبودند. به‌عبارت بهتر وقتی ما در خیابان، مترو، ایستگاه قطار یا بیمارستان، مسیرمان را باتوجه‌به نوشته‌ها و علائم پیدا می‌کردیم درواقع داشتیم متن‌ها و علائمی را می‌خواندیم که تجربه‌نویسان تهیه کرده‌بودند و حالا پیشِ‌روی ما بود.

یا زمانی که برای خرید محصول، نظرات مصرف‌کنندگان پیشین برایمان مهم بود و یا دستورالعمل نحوۀ استفاده از یک محصول مثلاً دارو را مطالعه می‌کردیم با متنی سروکار داشتیم که به‌نوعی تجربه‌نویسی به‌شمار می‌آمد.

 

وظایف یوایکس رایتر چیست؟

در ظاهر، نویسندگان UX، متن سئو شده را برای سایت تهیه می‌کنند که شامل متن روی دکمه‌ها، منوها، پیام‌های خطا و موارد دیگر به‌خصوص محتوای کلی صفحات می‌شود. یوایکس‌رایتر باید درعین انسجام و شفافیت، متنی منطبق بر اصول سئو تولیدکند.

در دیجیتال مارکتینگ، یوایکس‌رایتر یا تجربه‌نویس، نقش مهمی در فروش دارد. چنان‌چه در دنیای کنونی که از انواع تبلیغات برای جذب مخاطب بهره‌می‌برد بتوان مخاطب را به خرید محصول ترغیب و تشویق کرد قطعاً در پشت‌صحنه یک UX Writing حضور دارد که این‌چنین ورق را به‌نفع خود و سازمانی برمی‌گرداند که برای آن کار می‌کند.

 

 

یوایکس رایتر چه مهارت‌هایی دارد؟

قطعاً موفقیت در هرکاری نیاز به مهارت دارد در این میان، نویسندۀ محتوا و ویژه‌تر تجربه‌نویس، باید مهارت‌هایی داشته‌باشد که او را از نویسندۀ سادۀ متن، مستثنی نماید. مهارت‌هایی که آموزش داده‌ نمی‌شوند و یوایکس‌ رایتر باید این مهارت‌ها را با استفاده از مطالعه، خودآموزی و تجربه به دست بیاورد.

این نوع نویسندگی برخلاف انواع نویسندگی دیگر، مانند تولیدمحتوا و کپی‌رایتینگ، محدودیت‌های زیادی دارد که شاید در ابتدای کار خسته‌کننده باشد آن‌هم برای کسانی که می‌خواهند در مسیرش قدم بگذارند اما نتیجه، بسیار لذت‌بخش و شیرین است.

یک وجه مشترک در تمام یوایکس رایترها وجود دارد: آن‌ها در محصول‌شان با مخاطب حرف می‌زنند  مخاطبی که ممکن است هر کسی باشد؛ هرکسی با هر سطحی از سواد، دانش، زبان، تفکر، ایدئولوژی و سلیقه‌.

همان‌گونه که زیادنوشتن و حتی بی‌نهایت‌نوشتن برای بسیاری از نویسندگان «حُسن» و «مهارت» به شمار می‌آید «کم‌نوشتن» و «گزیده‌نوشتن» برای نویسندۀ UX ضروری‌ترین مهارت است. ضمن آن‌که تجربه‌نویس  باید دایرۀ واژگانی گسترده‌ای داشته باشد تا بتواند با انتخاب واژه‌های مناسب، معنای موردنظر را منتقل کند بدون آن‌که مخاطب برای فهم معنا به دشواری بیفتد.

 

یو ایکس رایتر چه چیزی می‌نویسد؟

نوشتن ریزنوشت‌ها (میکروکپی) وظیفۀ یک یوایکس رایتر است. او می‌کوشد روند فعالیت کاربر در بهره‌گیری از محصول را ساده و هموار کند. میکروکپی‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. پیام‌های خطا
2. متن کلیدهای درون‌برنامه
3. متن راهنمای درون فیلدها
4. توضیح نحوۀ استفاده از یک امکان یا گزینه

یک یوایکس رایتر می‌تواند در نوشتن متن‌های مرتبط به محصول، با تیم طراحی همکاری کند؛ مثل:

1. یادداشت‌های راهنما
2. متن راهنمای نرم‌افزار یا وبسایت
3. منو
4. شیوۀ استفاده از محصول (دیجیتال یا غیردیجیتال)

 

 

آیا تولیدمحتوای UX محدودیت دارد؟

دقیقاً شبیه هرکار دیگری که محدودیت‌هایی به‌عنوان خط قرمز شناخته‌می‌شوند و ردشدن از آن‌ها، مساوی است با تحمل خسارت، یوایکس ‌رایترها نیز محدودیت‌هایی دارند که به‌عنوان چارچوب تولیدمحتوایشان شناخته می‌شود و باید مراقب باشند که از این خط‌قرمزها، عبور نکنند.

نویسنده UX به دلیل محدودیت‌های پیش‌روی‌اش ممکن است مدت‌ها بر سر معادل‌گذاری مناسب برای واژه در یک اپلیکیشن زمان صرف کند تا بتواند در این معادل‌گذاری، هم جانب سلیقه مخاطب، هم جانب هویت برند و هم جانب محدودیت‌ها را رعایت نماید. به همین دلیل، گاه نوشتن تجربۀ کاربری (Ux) ممکن است طاقت‌فرسا باشد.

از سوی دیگر ممکن است نویسنده در انتخاب میان دو واژه یا عبارت و جمله، دچار تردید شود که خوشبختانه با آزمایش‌کردن روی کاربران و دستگاه‌های مختلف می‌تواند نتیجه انتخاب هر کدام از واژه‌ها یا جمله‌ها را مشاهده کند و بهترین انتخاب را داشته باشد.

 

چگونه می‌توان به یک یوایکس رایتر تبدیل شد؟

برای آن‌که بتوانید درجایگاه یوایکس رایتینگ فعالیت کنید و درآمد داشته باشید باید یک‌سری مهارت‌ها را به دست آورید و یا آن‌ها را در خود تقویت نمایید.

• توانایی نوشتن با ادبیات مختلف

برای موفقیت در عرصۀ تجربه‌نویسی، پیش‌از هرچیز باید یک نویسنده خوب باشید؛ اما صرفا نویسندگی، در این کار به درد شما نمی‌خورد! چراکه باید انواع و اقسام ادبیات و لحن‌ها را بشناسید؛ با آن‌ها ارتباط برقرار کنید و در جای مناسب از آن‌ها بهره ببرید.

• دایره واژگان گسترده

در حرفۀ تجربه‌نویسی، ارتباط با مخاطب تنها به‌واسطه چند کلمه انجام می‌شود بنابراین شناخت دقیق لغات و توسعۀ دایرۀ واژگان در این زمینه بسیار کارآمد است. زمانی می‌توانید عبارت‌ها، جمله‌هاو گزاره‌های خوب، متفاوت و خلاقانه بنویسید که گنجینه‌ای از واژگان در اختیار داشته باشید.

• تفکر طراحی

حرفۀ یوایکس رایتر یعنی مهارت بالا در شناخت کامل مخاطب؛ به‌نحوی که هنگام اجرای یک پروژه، رفتار و اقدام‌های کاربر را تصور کنید تا بر همان اساس چیزی را پیش رویش قراردهید که او را شگفت‌زده، خوشحال و وفادار به شما سازد. تفکر طراحی زمینه‌ساز شناخت نیاز مخاطب و نوشتن متناسب با نیاز است. تبحر و مهارت در موارد زیر به شما کمک می‌کند تا تفکر طراحی داشته‌باشید:

1. آشنایی با اصل نگارش و ویرایش
2. درک کامل طراحی تجربه کاربری و شناخت اصول آن
3. ذهن طبقه‌بندی شده
4. مهارت درک استراتژی محتوا و طراحی آن
5. توانایی استفاده از ابزارهای UI و UX
6. توانایی فعالیت در قالب یک تیم
7. آشنایی با اصول بازاریابی

 

پایان بخش اول:

تا این‌جای مطلب، با مفهوم Ux Writing و نویسندۀ UX یا تجربه‌نویس آشنا شدیم. چنان‌چه تمایل دارید در این زمینه، فعالیت کنید همین مطلب می‌تواند راهنمای شما باشد؛ اما اگر می‌خواهید با افرادی آشنا شوید که همراه و همکار UX Writerها هستند، از تأثیر حضور تجربه‌نویس در یک سازمان، باخبر شوید و چندکلامی در خصوص ارزش و اهمیت این حرفه برای صاحبان کسب‌وکار بدانید یا حتی متوجه شید که یوایکس رایتر چه فرقی با کپی‌رایتر دارد حتماً با مقالۀ بعدی همراه ما باشید.

[1] UX Writer

[2] Ux Writing