در دنیای پر از فناوری اطلاعات امروزی، امنیت اطلاعات یکی از اولویتهای اصلی هر سازمان و شرکت است. در این راستا، اسنیف شبکه یکی از روشهای مهم مانیتورینگ و نظارت شبکه و در نتیجه آن تشخیص فعالیتهای مخرب در شبکههای کامپیوتری میباشد. این ابزار که یا یک برنامه نرم افزاری مستقل است و یا یک دستگاه سخت افزار با نرم افزار نصب شدهی مناسب بر روی سیستم، بهطور مداوم بستههای دادهای را برای تجزیه و تحلیل ذخیره میکند.
تکنیک جمع آوری و ذخیرهسازی تمام بستههای دادهای که از طریق یک شبکه انتقال مییابند، تحت عنوان sniffing شبکه شناخته میشود. هکرهای اخلاقی میتوانند از sniffing برای بهدست آوردن بینش فوق العادهای در مورد عملکرد یک شبکه و رفتار کاربران آن استفاده کنند که قطعاً میتواند در بهبود امنیت سایبری سازمان مورد استفاده قرار گیرد.
با این حال، هنگامی که توسط هکرهای مخرب به کار گرفته میشود، sniffing میتواند برای انجام حملات ویرانگر علیه اهداف نامطمئن استفاده شود. این مقاله به بررسی این موضوع میپردازد که اسنیف شبکه چیست، چگونه میتوان از آن برای آسیب استفاده کرد و چگونه میتوان از حملات اسنیفی جلوگیری کرد.
مفهموم اسنیف شبکه
اسنیف شبکه به معنای نظارت و مانیتورینگ بستههای دادهای رد و بدل شده در یک شبکه است. این فناوری به امکان شناسایی و تحلیل پروتکلهای مختلف شبکه، تشخیص نقاط ضعف امنیتی، و کشف حملات سایبری کمک میکند. به این حملاتی که برای بهدست آوردن اطلاعات محرمانه و تحقیق در مورد موضوعات پنهانی صورت میگیرد، اسنیفینگ (sniffing) یا شنود شبکه گفته میشود.
حمله sniffing زمانی رخ میدهد که یک مهاجم از یک بسته sniffer برای رهگیری و خواندن دادههای حساس عبوری از یک شبکه استفاده میکند. از جمله اهداف متداول برای این حملات میتوان پیامهای ایمیل رمزگذاری نشده، اعتبارنامههای ورود و اطلاعات نام برد.
در برخی موارد ممکن است مهاجمان از ابزارهای حمله sniffing و packet sniffer برای تزریق کد مخرب به بستههای داده بیضرر در تلاش برای ربودن اطلاعات رایانه یا سایر دستگاههای هدف استفاده کنند.
در حقیقت حمله Packet Sniffing عمل بهدست آوردن، جمعآوری و لاگگیری برخی یا تمام بستههایی است که از طریق شبکه عبور میکنند، صرفنظر از اینکه آدرس این پکتها چگونه است. به این ترتیب، ممکن است هر بسته یا یک زیر مجموعه مشخص از بستهها، برای تجزیه و تحلیل بیشتر جمع شود. شما بهعنوان یک مدیر شبکه میتوانید از دادههای جمعآوری شده برای اهداف متنوعی مانند نظارت بر پهنای باند و ترافیک استفاده کنید. از Sniffer شبکه بهعنوان یک ابزار نرمافزاری یا سخت افزاری است که برای نظارت بر ترافیک شبکه استفاده میشود. ممکن است با یکی از نامهای دیگر آن مانند آنالایزر بسته، آنالایزر شبکه یا آنالایزر پروتکل با این ابزار آشنا باشید. پیادهسازی سخت افزارهای آنالایزر بستهای بیشتر توسط مدیران شبکه یا متخصصان امنیتی که با شبکههای بزرگ کار میکنند، بکار میروند.
Sniffer شبکه چیست؟
اسنیفرهای شبکه بدون تغییر مسیر یا تغییر آن، از دادههای جاری در شبکه کپیهای فوری میگیرند. برخی از sniffer ها فقط با بستههای TCP/IP کار میکنند، اما ابزارهای پیچیدهتر با بسیاری از پروتکلهای شبکه دیگر و در سطوح پایینتر از جمله فریمهای اترنت کار میکنند.
سالها پیش، sniffer ها ابزارهایی بودند که منحصراً توسط مهندسان حرفهای شبکه استفاده میشد. اما امروزه با نرم افزارهایی که بهصورت رایگان در وب در دسترس هستند، این نرم افزارها در بین هکرهای اینترنتی و افرادی که کنجکاو در مورد شبکه هستند نیز محبوب هستند.
چگونه هکرها بستهها را رهگیری میکنند؟
هکرها میتوانند از چندین راه مختلف، بستههای عبوری از شبکه را کپی کنند. یکی از روشهای محبوب، راهاندازی یک sniffer بسته در رایانهای است که به شبکه مورد نظر متصل است. این رایانه بهعنوان یک پروکسی بین دستگاههای هدف و سایر نقاط جهان عمل میکند و به مهاجم اجازه میدهد تمام ترافیک عبوری را کپی کند.
یکی دیگر از تکنیکهای رایج، مسمومیت ARP است، که در آن مهاجم دستگاههای موجود در شبکه را فریب میدهد تا فکر کنند با دستگاه دیگری ارتباط برقرار میکنند در حالی که در واقع ارتباطی با آن دستگاه برقرار نشده است. این به مهاجم اجازه میدهد تا تمام ترافیک عبوری بین دو «دستگاه» را رهگیری و کپی کند.
انواع حملات اسنیفینگ
دو نوع حمله اولیه وجود دارد:
- غیرفعال
- فعال
اسنیف غیرفعال
در یک حمله اسنیفینگ غیرفعال، هکر ترافیک عبوری از یک شبکه را بدون هیچ گونه مداخلهای رصد میکند. این نوع حمله میتواند برای جمعآوری اطلاعات در مورد اهداف در یک شبکه و انواع دادهها (بهعنوان مثال، اعتبار ورود، پیامهای ایمیل) که آنها ارسال میکنند، مفید باشد. از آنجایی که در این نوع حملات هیچ گونه تداخلی با سیستمهای هدف ایجاد نمیشود، نسبت به انواع دیگر حملات نیز احتمال ایجاد سوء ظن کمتری دارد.
اسنیف فعال
sniffing فعال نوعی حمله است که شامل ارسال بستههای دستکاری شده به یک یا چند هدف در شبکه برای استخراج دادههای حساس است. با استفاده از بستههای ساخته شده خاص، مهاجمان اغلب میتوانند اقدامات امنیتی را دور بزنند که در غیر این صورت از دادهها در برابر رهگیری محافظت میکند. sniffing فعال همچنین میتواند شامل تزریق کد مخرب به سیستمهای هدف باشد که به مهاجمان اجازه میدهد کنترل آنها را در دست بگیرند یا اطلاعات حساس را سرقت کنند.
عواقب حمله اسنیف
یک حمله اسنیف موفق میتواند عواقب شدیدی برای اهداف داشته باشد. از جمله این عواقب میتوان موارد زیر را نام برد:
- از دست دادن دادههای حساس، مانند اعتبار ورود، اطلاعات مالی، و پیام های ایمیل
- تزریق کد مخرب به سیستمهای هدف، به مهاجمان اجازه میدهد دستگاهها را کنترل کنند یا به اطلاعات حساس دسترسی داشته باشند
- وقفه در ترافیک شبکه، که میتواند باعث مشکلات ارتباطی و کاهش عملکرد شبکه شود
- افشای اطلاعات محرمانه، مانند اسرار تجاری و دادههای اختصاصی
- آسیب به اعتبار سازمانی که شبکه آن به خطر افتاده است
چگونه میتوان از حملات اسنیف جلوگیری کرد؟
راههای زیادی برای محافظت از شبکه شما در برابر حملات sniffing وجود دارد. برخی از اقدامات کلیدی عبارتند از:
- استفاده از رمزگذاری برای محافظت از دادههای حساس در برابر رهگیری: به یاد داشته باشید که هرگز اطلاعات حساس را از طریق یک اتصال رمزگذاری نشده ارسال نکنید.
- استفاده از آنتی ویروس و فایروال: اطمینان از اینکه تمام رایانههای موجود در یک شبکه به اندازه کافی با نرم افزار آنتی ویروس و فایروال محافظت می شوند.
- اطمینان از ایمن بودن شبکه بیسیم: با استفاده از رمزگذاری WPA یا WEP
- بهروزرسانی منظم همه نرمافزارها و دستگاههابا آخرین وصلههای امنیتی
- آگاهی از نوع ترافیکی که از طریق شبکه عبور میکند و اقدامات لازم برای محافظت از اطلاعات حساس را انجام میدهد
- استفاده از VPN هنگام اتصال به شبکه های Wi-Fi عمومی
- نظارت مستمر شبکه برای فعالیت غیرمعمول
نحوه جلوگیری از حملات سایبری را بهعنوان یک متخصص امنیت سایبری بیاموزید
اسنیف شبکه یک ابزار قدرتمند برای افزایش امنیت شبکههای کامپیوتری است. با استفاده از این فناوری، سازمانها میتوانند به سرعت به تهدیدات امنیتی پاسخ دهند و از اطلاعات خود محافظت کنند. از این رو، بهطور کلی، توجه به اسنیف شبکه بهعنوان یکی از اصولیترین روشهای حفظ امنیت شبکهها ضروری است. با درک اینکه sniffing چیست و چگونه کار میکند، میتوانید اقداماتی را برای جلوگیری از این حملات انجام دهید.
اگر علاقهمند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه محافظت از سازمانها در برابر خطرات امنیتی مانند حملات sniffing هستید، گذراندن دورههای امنیت سایبری EC-Council قطعاً برایتان مفید است. این دورههای هک اخلاقی، برای کمک به شما در ایجاد مهارتهای مورد نیاز جهت دفاع از سیستمها و شبکهها در برابر انواع مختلف تهدیدات طراحی شدهاند.
دوره معروف هک اخلاقی – برنامه CEH برای شروع عالی است. در دوره C|EH، نحوه شناسایی، درک و بهره برداری از آسیب پذیریهای امنیتی در سیستمها را برای کمک به سازمانها برای تقویت دفاع خود در برابر طیف وسیعی از تهدیدات سایبری خواهید آموخت. برای اطلاعات بیشتر با این مدرک پیشنهاد میکنیم مقاله “چگونه مدرک CEH بگیریم: شروعی برای حرفهی امنیت سایبری ” را مطالعه کنید.