ارزیابی ویژگیهای امنیتی، نقضها و سیاستهای جمعآوری دادههای تیکتاک، فیسبوک، اینستاگرام، اسنپچت و X
بسیاری از ما عاشق چتکردن با دوستان یا کنکاش در محتوای رسانههای اجتماعی هستیم اما چقدر در این برنامهها ایمن هستیم؟ کدام برنامه رسانه اجتماعی ایمنتر است و باید به دنبال چه ویژگیهای امنیتی در فروشگاههایی باشید که در حال حاضر استفاده میکنید؟ ما به پنج مورد از بزرگترین برنامههای رسانههای اجتماعی-TikTok، Facebook، Instagram، X و Snapchat- نگاهی خواهیم داشت. برای تعیین اینکه کدامیک ایمن و کدامیک خطرناک هستند.
TikTok چقدر ایمن است؟
طبق یک مطالعه توسط موسسه پزوهشی Statista، تعداد کاربران جهانی TikTok بین سالهای 2020 تا 2023 تقریباً دو برابر شد و از 465.7 میلیون به 834.3 میلیون رسید و آن را به یک برنامه بسیار محبوب تبدیل کرد.
طبق یک مطالعه توسط موسسه پزوهشی Statista، تعداد کاربران جهانی TikTok بین سالهای 2020 تا 2023 تقریباً دو برابر شد و از 465.7 میلیون به 834.3 میلیون رسید و آن را به یک برنامه بسیار محبوب تبدیل کرد.
اما در بسیاری از کشورها، به ویژه ایالات متحده، TikTok به دلایل مختلف مورد انتقاد قرار گرفته است. در دوره ریاست جمهوری ترامپ، تهدید ممنوعیت کامل TikTok بسیار واقعی بود. اما موضوع اینجا چیست؟ آیا باید نگران بود؟
یک نگرانی کلیدی پیرامون TikTok جمعآوری و استفاده آن از دادههای مشتری است. اگر از TikTok استفاده میکنید، به احتمال زیاد مقدار زیادی از اطلاعات شخصی مانند آدرس ایمیل و شماره تلفن خود را به آن تقدیم کردهاید. استفاده TikTok از پیکسلهای ردیابی، که فعالیت آنلاین کاربران را ردیابی میکند، آسیبپذیریهای نرمافزاری مختلف آن و روابط آن با سایر شرکتها، همگی این شرکت را در گذشته کمی بدنام کردهاند.
به عنوان مثال، گاردین در اواسط سال 2022 داستانی درباره اتهاماتی که علیه مجموعه دادههای TikTok مطرح شده بود منتشر کرد. کارشناسان امنیت سایبری به کاربران استرالیایی TikTok درباره مجموعه دادههای «بیش از حد» این برنامه هشدار داده بودند. علاوه بر این، ABC News فاش کرد که TikTok میتواند به جمعآوری دادههای شما حتی پس از حذف برنامه ادامه دهد.
برنامه TikTok دارای تعدادی آسیبپذیری امنیتی است که مجرمان سایبری میتوانند از آنها برای سوء استفاده از کاربران و هک حسابها استفاده کنند. استفاده TikTok از HTTP به جای HTTPS برای ارائه محتوای ویدیویی به کاربران نیز باعث نگرانی شده است.
اما TikTok برخی از ویژگیهای امنیتی مفید را به کاربران خود ارائه میدهد، از جمله:
احراز هویت دو مرحلهای.
حالت محدودیتی که برای فیلتر کردن محتوای NSFW استفاده میشود.
امکان مسدود کردن حسابهای مشکوک
حسابهای خصوصی (Private)
فیلتر کردن نظرات
آیا استفاده از فیسبوک ایمن است؟
در آوریل 2018، مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک در جلسه استماع دادرسی سنای ایالات متحده حاضر شد تا اطلاعاتی در مورد سیاستهای حفظ حریم خصوصی و ساختار کلی کسب و کار این شرکت ارائه دهد. این شنیده در سراسر جهان خبرساز شد و بسیاری از آنها متعجب بودند که فیسبوک چگونه با حریم خصوصی و امنیت کاربران رفتار میکند. ممکن است شما این جلسه را دیده باشید که در آن از زاکربرگ سوالات سختی درباره ارزش و احترام به حریم خصوصی کاربر پرسیده میشود.
اما این جلسه تنها بخشی کوچک از تاریخچه فیسبوک با مسائل امنیتی و حریم خصوصی بود. فیسبوک به دلایل مختلف مانند به اشتراکگذاری دادهها، جمعآوری دادهها، نقضها و باگها خود را در بسیاری از دعاوی حقوقی حضور یافته است. طبق آمار Statista، فیسبوک در سه ماهه اول سال 2023 تقریباً سه میلیارد کاربر فعال داشته است، بنابراین تعجبی ندارد که این پلتفرم زیر میکروسکوپ شبانهروزی باشد.
اما این جلسه تنها بخشی کوچک از تاریخچه فیسبوک با مسائل امنیتی و حریم خصوصی بود. فیسبوک به دلایل مختلف مانند به اشتراکگذاری دادهها، جمعآوری دادهها، نقضها و باگها خود را در بسیاری از دعاوی حقوقی حضور یافته است. طبق آمار Statista، فیسبوک در سه ماهه اول سال 2023 تقریباً سه میلیارد کاربر فعال داشته است، بنابراین تعجبی ندارد که این پلتفرم زیر میکروسکوپ شبانهروزی باشد.
در میان رسواییهای امنیتی و حریم خصوصی فیسبوک میتوان به شکایت دسته جمعی نقض امنیت در سال 2018، دعوای غیرمجاز برچسبگذاری عکس در سال 2021 و شکایت سوء استفاده از کاربران در سال 2022 اشاره کرد. در صورت استفاده از این شبکه اجتماعی کمی حواس جمع باشید.
گذشته از این، فیس بوک چندین ابزار حفظ حریم خصوصی و تنظیمات امنیتی را به کاربران ارائه میدهد، از جمله:
لایه سوکت امن (SSL).
احراز هویت دو مرحلهای
هشدارهای ورود
مرور امن
محدودیتهای پروفایل و پست برای سایر کاربران
محافظت فیس بوک
رمزگذاری End-to-end در مسنجر
سوء استفاده و منابع سلامت روان
واکنش به بحران
فیلتر کردن نظرات
اینستاگرام چقدر امن است؟
در حالی که اینستاگرام بهعنوان یک برنامه رسانه اجتماعی مستقل شروع به کار کرد، در سال 2012 توسط متا (که در آن زمان با نام فیسبوک شناخته میشد) خریداری شد.
اینستاگرام در گذشته قربانی حملات سایبری متعددی شده است. به عنوان مثال، در سال 2017، یک باگ اینستاگرام مورد سوء استفاده قرار گرفت که منجر به لو رفتن شماره تلفن میلیونها کاربر شد. بر اساس مقالهای توسط The Verge، این باگ به هکرها امکان دسترسی به میلیونها آدرس ایمیل و شماره تلفن را میداد که سپس برای فروش قرار گرفتند.
داستان هشدار دهنده دیگری در ژوئن 2023 منتشر شد که نشان میداد اینستاگرام برای کودکان چندان ایمن نیست.
محققان وال استریت ژورنال و دانشگاه استنفورد شبکه تکان دهندهای از پدوفیلها را کشف کردند که از طریق اینستاگرام به هم متصل بودند و به سرعت به تیتر اخبار تبدیل شد. کاربران غیرقانونی به دنبال هشتگهای خاص مربوط به محتوای نامناسب زیر سن قانونی بودند و کاربران جوانتر نیز محتوای غیرقانونی یا پیشنهادی خود را برای مصرف دیگران ایجاد میکردند.
آنچه در اینجا بهویژه نگران کننده است این است که خود برنامه اینستاگرام با استفاده از سیستمهای پیشنهادی اکسپلور به ارتباط و تبلیغ این افراد شرور کمک میکند. اینستاگرام سعی میکند با پیشنهاد بیشتر محتوایی که به طور منظم مصرف میکنید، علایق شما را برآورده کند. در این مورد، اینستاگرام به افراد محتوای زیر سن قانونی و همچنین حسابهایی که چنین مواردی را پست میکنند توصیه میکرد و دسترسی به این نوع رسانهها را بسیار آسانتر میکرد.
اگر فرزند یا خویشاوند زیر سن قانونی دارید که از اینستاگرام استفاده میکند، بسیار مهم است که سعی کنید از تمام ویژگیهای امنیتی که میتوانید برای محافظت از آنها استفاده کنید. اینستاگرام همچنین راهنمایی برای والدین نوجوان در اینستاگرام ارائه میدهد که میتواند به شما در درک بیشتر اقداماتی که باید انجام دهید کمک کند. در غیر اینصورت، اگر گوشی موبایلتان را به کودکان خود میدهید، میتوانید از اپلیکیشنهای قفل نرم افزار استفاده کنید تا تمام دسترسیها را برای کودکانتان باز نگذرید.
اما چه کودک باشید چه بزرگسال، همیشه مهم است که ایمن بمانید. حال ببینیم، اینستاگرام برای امنیت شما چه چیزی میتواند ارائه دهد؟
ویژگیهای امنیتی اینستاگرام عبارتند از:
احراز هویت دو مرحلهای
هشدارهای ورود
پنهان کردن محتوای توهین آمیز
مسدود کردن حسابهای ناخواسته
تایید هویت برای بازیابی حساب
خصوصی کردن حساب
فیلتر کردن نظرات
رمزگذاری End-to-end برای پیامهای مستقیم
آیا X امن است؟
X یکی دیگر از غولهای رسانههای اجتماعی است که توسط صدها میلیون نفر در سراسر جهان استفاده میشود. با این حال، توییتر سابقه هکهایی دارد که به روزهای اولیه آن بازمی گردد و میلیونها کاربر تحت تأثیر این حوادث قرار گرفته اند. ایکس در گذشته به دلیل استفاده خود از دادههای کاربران نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. به عنوان مثال، در سال 2019، مشخص شد که توییتر از شماره تلفن و آدرس ایمیل در سیستم تبلیغاتی مخاطبان اختصاصی و مخاطبان شریک خود استفاده میکند.
حسابهای پرمخاطب بیشتر مورد هدف هکهای توییتر قرار گرفتهاند، از جمله آنهایی که متعلق به ایلان ماسک و بیل گیتس هستند. واضح است که پلتفرم غیرقابل نفوذی نیست.
در اینجا ویژگیهایی از نظر امنیت ارائه شده توسط پلتفرم رسانه اجتماعی X آمده است:
احراز هویت دو مرحلهای
رمزگذاری برای دایرکت مسیجها
بلاک (مسدود سازی) حسابهای مشکوک و مزاحم
خصوصی کردن حساب کاربری
فیلتر کردن نظرات
آیا استفاده از اسنپ چت امن است؟
اسنپ چت به ویژه در میان افراد جوانتر، یعنی نوجوانان(تینیجرها) محبوب است. این برنامه به شدت حول ارتباط از طریق عکس و ویدیو متمرکز است و نگرانیهای زیادی در مورد اینکه این محتوا پس از ارسال به کجا میرود وجود دارد. آیا رسانهای که به اشتراک میگذارید بین شما و گیرنده نگهداری میشود؟ آیا شخص ثالثی وجود دارد که به آنچه شما ارسال میکنید دسترسی داشته باشد؟
اسنپ چت به شما این امکان را میدهد که عکسهایی را که ارسال میکنید در دوربین دستگاهتان ذخیره کنید، اما یک گالری درون برنامهای نیز وجود دارد که پس از ارسال، مولتیمدیای شما همیشه در آن ذخیره میشود. این بهعنوان حافظههای اسنپ چت شناخته میشود. محل ذخیره اسنپ چت شما برای سایر کاربران قابل مشاهده نیست مگر اینکه بخواهید عکس یا ویدیوی خاصی را به اشتراک بگذارید. با این حال، اسنپ چت از راه حلهای ذخیرهسازی ابری خود استفاده میکند تا تصاویر شما را تا زمانی که به صورت دستی آنها را حذف نکنید، نگه میدارد.
به نقل از Vox، تصور میشود که اسنپچت ممکن است از سرویسهای ابری گوگل برای ذخیره انواع خاصی از دادهها استفاده کند، اگرچه دقیقاً مشخص نیست که محتوای Memories در کجا و توسط چه کسی ذخیره میشود.
اما حتی اگر از Memories استفاده نکنید، Snapchat هر دادهای را که ارسال میکنید در سرورهای خود ذخیره میکند تا زمانی که منقضی شود یا توسط همه گیرندگان باز شود. در سیاست حفظ حریم خصوصی اسنپ چت آمده است:
ما محتوایی را که در سرویسهایمان ایجاد میکنید، مانند برچسبهای سفارشی، و اطلاعاتی درباره محتوایی که ایجاد میکنید یا ارائه میدهید، جمعآوری میکنیم، مثل اینکه گیرنده محتوا و ابردادههایی را که همراه محتوا ارائه میشود، آن را ذخیره کند.
این نشان میدهد که اسنپ چت عکسها و ویدیوهای شما را به صورت طولانی مدت ذخیره نمیکند.
وقتی صحبت از ویژگیهای امنیتی می شود، اسنپ چت موارد زیر را ارائه میدهد:
احراز هویت دو مرحلهای
مسدود سازی حسابهای ناخواسته
گزارش رفتار نامناسب
رمزگذاری End-to-end برای پیامها و رسانههای مشترک
کدام بستر رسانه اجتماعی ایمنتر است؟
در مجموع، به نظر میرسد که فیسبوک و اینستاگرام بهترین ویژگیهای امنیتی را در بین محبوبترین پلتفرمهای رسانههای اجتماعی دارند. هر دو متعلق به متا هستند و این نشان میدهد که شرکت مادر خود روی اطمینان از ایمن بودن پلتفرمهای اجتماعی خود متمرکز است. با رمزگذاری، امنیت ورود به سیستم و هشدارها، و طیف وسیعی از ویژگیهای حریم خصوصی، راههای متعددی وجود دارد که میتوانید در این پلتفرمها از خود محافظت کنید.