چگونه زندگی دیجیتال خود را برای مرگ آماده کنیم؟

در این مطلب قصد داریم به شما آموزش دهیم که چگونه کارها را برای عزیزانتان آسان‌تر کنید و مخاطبین خود را در گوگل، فیسبوک، اپل، مشخص کنید یا مدیریت رمز عبور و غیره را انجام دهید.

به تعبیر بنجامین فرانکلین: در این دنیا، هیچ چیز جز مرگ و اینترنت قطعی نیست.

هر کسی یک ردپای دیجیتال دارد که منقضی نمی‌شود. خوشبختانه پلتفرم‌های ارتباطی مدام درحالِ پیشرفت و به‌روزآوری هستند که به خانواده، دوستان و متخصصان حقوقی امکان دسترسی به حساب‌های مختلف آنلاین شما را می‌دهند.  

در این‌جا نحوۀ اطمینان از این‌که نزدیکان و یا دوستانتان می‌توانند امور پس از مرگ شما را مدیریت کنند آورده شده است. این آموزه‌ها را به‌عنوان کتابی مرجع برای انجام امور دیجیتالی افرادی که اخیراً درگذشته‌اند در نظر بگیرید.

دسترسی اضطراری مدیر گذرواژه

همه ما می دانیم که نباید از رمزهای عبور یکسان در حساب‌های اینترنتی استفاده کنیم بلکه باید رمزهای عبور را با مدیریت رمز عبور معتبر ایمن کنیم، اما آیا این راه‌حل امن، دسترسی شما را مسدود می‌کند؟ آن‌هم پس از ورود اشخاصی که به آنان رمز را داده‌اید؟ پاسخ این است که خیر! آن هم درصورتی‌که دسترسی اضطراری یا اشتراک‌گذاری حساب را قبل از مرگ خود تنظیم کرده باشید.

9 مورد از برترین مدیران رمزعبور موردعلاقۀ ما، برخی گزینه‌های میراث دیجیتال را پیشنهاد می‌دهند. در ادامه، سه گزینه را بررسی می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.

دسترسی اضطراری Bitwarden

یک انتخاب بی‌نظیر و فوق‌العاده PCMag Pic ، این عبارت کوتاه‌شدۀ PC Magazine یک مجله رایانه آمریکایی است که توسط Ziff Davis منتشر شده است. نسخه چاپی آن از سال 1982 تا ژانویه 2009 منتشر شد؛ و انتشار نسخه‌های آنلاین در اواخر سال 1994 آغاز شد و تا سال 2023 ادامه دارد.)

این برنامۀ مدیریت رمز عبور به کاربران اجازه می‌دهد تا تماس‌های مورد اعتمادی را تعیین و مدیریت کنند که می توانند در صورت لزوم درخواست دسترسی به گاوصندوق خود را داشته باشند. در یک فرآیند سه‌مرحله‌ای مشترکان باید کاربری را دعوت کنند که دعوت را بپذیرد و توسط درخواست‌کنندۀ اصلی تایید شود. با این حال، یک هشدار وجود دارد: تنها کاربران پریمیوم – از جمله کاربران سازمان‌های پولی (خانواده‌ها، تیم‌ها، شرکت‌ها)- می‌توانند تماس‌های اضطراری را تعیین کنند (که این افراد نیز به نوبه خود، باید حساب بیت‌کوین داشته باشند.) بااین‌حال هیچ محدودیتی برای تعداد تماس‌های اضطراری مورد اعتماد یک کاربر وجود ندارد.

توضیح بیشتر در مورد Bitwarden

یک مدیر رمز عبور متن باز است. این یعنی کد منبع در معرض حسابرسی‌های مداوم گروه توسعه‌دهندگان، محققان، کاربران و در نهایت عموم قرار دارد. با نگاه بیشتر به کد، تشخیص باگ‌ها آسان‌تر شده که به‌سهمِ خود باعث امنیت بیشتر برنامه می‌شود.

بیت‌کوین علاوه بر کارکردهای پیچیده ثبت و بازپخش رمز عبور، به‌راحتی قابل استفاده است و شامل ویژگی‌های اصلی حیاتی مانند احراز هویت چند عاملی، به‌اشتراک‌گذاری اعتبارنامه، همگام‌سازی بین پلتفرمی و ذخیرۀ رمز عبور نامحدود است که همگی برای چندین کاربر قابل استفاده‌اند.

Dashlane

یکی دیگر از گزینه‌های انتخاب ویرایشگرهای PCMag،   Dashlane است که به شما اجازه می‌دهد تا یک فایل Dash « امن» ایجاد کنید تا بتوانید آن را بلافاصله با یک تماس مطمئن به اشتراک بگذارید یا روی یک درایو USB ذخیره کنید که در صورت مرگ شما برگردانده شود.

روش کار به‌این‌صورت است که شما یک رمز عبور برای این فایل ایجاد می‌کنید که از رمز عبور اصلی شما جدا است.  است.Dashlane  ایجاد یک یادداشت امن را توصیه می‌کند. توجه داشته باشید که این فایل به صورت خودکار به‌روزرسانی نخواهد شد؛ بنابراین هر بار که لاگین یا اطلاعات دیگر را به‌روزرسانی می‌کنید باید یک فایل Dash جدید ایجاد و منتشر نمایید.

Password1

در حالی که این ابزار، مکانیزم خاصی برای انتقال اطلاعات حساب کاربری شما به وارثان یا دوستانی نمی‌دهد که به‌آنان اجازۀ دسترسی داده‌اید اما اشتراک‌گذاری اطلاعات محرمانه را آسان‌تر می‌کند.

برای این‌که به اشخاصِ مورد اعتمادتان اجازۀ دسترسی به گاوصندوق، لاگین‌های شخصی، یادداشت‌های امن، کارت‌های اعتباری، رمزهای عبور و… بدهید به این روش عمل کنید:

به نوار کناری بروید و روی گزینۀ Vaults و سپس Share Vault کلیک کنید.

سپس آدرس ایمیل یا نام یکی از اعضای جدید یا عضوی از خانواده و یا دوستِ مورداعتمادتان را وارد کنید. ( این کار را تا زمانی تکرار کنید که همۀ افراد دعوت‌شده به لیستِ شما، شرایط و مدیریت رمزِ عبور را پذیرفته‌اند.)

به‌کمکِ افزونه‌ها، به آنان می‌گویید که باید دعوت را بپذیریند و صبرکنند تا دسترسی‌شان، تأیید شود. (اشخاصی که برای این کار انتخاب کردید می‌توانند بلافاصله موارد را مشاهده و ویرایش کنند.)

مدیریت فایل پس از مرگ در فیسبوک

با انتخاب پروفایل فیسبوک خود  (پروفایل مخصوص مرگ)، عزیزان سوگوار را از دردسر ایجاد یک نمایۀ عزاداری آنلاین خلاص می‌کنید. (یعنی تنظیمات پروفایل را به‌صورتی انجام می‌دهید که به‌محضِ فوت و با ارسال یک پیام به فیسبوک از سوی نزدیکان یا کسی که مدیریت رمز عبورتان را به وی سپرده‌اید، نمایۀ پروفایل فیسبوک شما به‌صورتی تغییر می‌کند که دیگران متوجه فوت شما می‌شوند و دیگر نیاز نیست که نزدیکانتان به زحمت بیفتند و دردسر ایجاد پروفایل برای اعلامِ مرگِ شما داشته باشند. این نمایۀ پروفایل به‌خودی‌خود جوری تنظیم‌شده که دوستانتان می‌توانند برای شما جملاتِ یادبود بنویسند و دیگر پیام‌های تبریک یا مربوط به تولد و جشن و یادبود روزِ خاص در آن به نمایش درنمی‌آید.)

این نمایه، قابلیت‌های زیر را دارد:

• مدیریت حساب‌های ثبت‌شده توسط یک رابط کاربری؛ (کسی که شما انتخاب می‌کنید تا از اطلاعات شما مراقبت کند)
• نوشتن پست‌های پین شده؛
• پاسخ به درخواست‌های دوستان؛
• به‌روزرسانی پروفایل و پوشش عکس‌ها؛

نحوۀ فعال‌کردن نمایۀ پروفایلِ درگذشت

•  به تنظیمات بروید.
• گزینۀ جزئیات شخصی (Personal details )  را انتخاب کنید.
• روی گزینۀAccount ownership and control  ضربه بزنید.
• با انتخابِ گزینۀ Memorialization مشخص‌کنید مالکیت و کنترل حساب‌تان را چه کسی برعهده بگیرد. (شخصی که پس از مرگ شما کنترل بخش‌هایی از اکانت شما در اختیار او خواهد بود.)

بعد از این‌که آن شخص، مرگ شما را به فیسبوک گزارش داد و این شبکۀ اجتماعی به‌طور رسمی پروفایل شما را به‌خاطر سپرد آن‌ها قادر خواهند بود درخواست‌های دوستان و چیزهایی را مدیریت نمایند که افراد در پروفایل شما پست می‌کنند. البته این افراد، به پیام‌های شما دسترسی نخواهند داشت یا قادر به حذف یا درخواست دوستان نخواهند بود.

همچنین می توانید از فیسبوک بخواهید که هنگام مرگ، فقط اکانت شما را حذف کند.

اینستاگرام

این موضوع در مورد دیگر شبکۀ اجتماعی شرکت متامکس یعنی اینستاگرام صدق نمی‌کند.

این پلتفرم شبکۀ اجتماعی، هیچ آمادگی قبل از مرگ ندارد؛ فقط افراد می‌توانند درخواست حفظ یا حذف حساب کاربری‌ شخصِ فوت‌شده را داشته باشند.

برای درخواست یادبود، اینستاگرام نیاز به اثبات مرگ دارد؛- مانند لینک به یک مقاله یا خبر .-اما اطلاعات ورود برای یک حساب ذخیره‌شده ارائه نمی‌شود.

از سوی دیگر، اعضای تأیید شدۀ خانواده برای حذف کامل حساب اینستاگرام شخص، نیاز به اثباتِ این موضوع دارند که با شخص رابطۀ فامیلی یا خونی دارند. ( مدارکی مثل: ارائۀ گواهی تولد یا مرگ، یا مدرکی که نشان‌دهد شما نمایندۀ قانونی آن‌ها یا ملک آن ها هستید).

برای این‌کار لازم است یک فرم آنلاین با نام کامل و نام کاربری اینستاگرام شخصِ فوت‌شده، تاریخ درگذشت و مدارک مورد نیاز دیگر پُر کرده آپلود نمایید.

شبکۀ اجتماعی X – توییتر سابق

چنان‌چه به پلتفرمX، اجازۀ غیرفعال‌کردن حساب کاربری بعد از فوت را ندهید پس از مرگ شخص می‌بینید که رباتِ X همچنان درحالِ توییت‌کردن است؛ این موضوع به شما یا کسی که مدیریت حسابِ شما را برعهده دارد بستگی دارد تا حسابتان را غیرفعال کند.

مرکز پشتیبانی پلتفرم توییتر می‌گوید این شبکۀ اجتماعی نیز مانند اینستاگرام، درخواست‌ها را تنها از اعضای خانواده یا افراد تایید شده “مجاز به اقدام از طرف متوفی” می‌پذیرد؛ عناوینی که نیازمند ارائه جزئیاتی مانند شناسه شخصی و کپی گواهی فوت شخصِ در گذشته است. باید به‌خاطر بسپارید که هیچ‌کس، بدونِ آن‌که با متوفی رابطه داشته باشد نمی‌تواند به حسابِ شخصی وی دسترسی پیدا کند.

مشخص نیست توییتر این روزها با چه سرعتی به درخواست‌ها پاسخ می‌دهد؛ این شبکۀ اجتماعی پس از آنکه ایلان ماسک ۸۰ درصد از نیروی کار تقریبا ۷۵۰۰ نفری خود را اخراج کرد کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است.

هرچند ماسک گفت توییتر حساب‌هایی که چندین سال غیرفعال بوده‌اند پاک‌سازی خواهد کرد اما جزئیات دیگری اعلام نکرد.

این شرکت در سال ۲۰۱۹ اقدام مشابهی را تحت‌نظر جک دورسی، مدیرعامل سابق خود انجام داد؛ اما در نهایت پس از این‌که مشخص شد این شرکت حساب‌های اعضای درگذشته (از جمله افراد مشهور) را در نظر نمی گیرد بر این تلاش پافشاری کرد.

برای پاک‌کردن تاریخچۀ توییتر لازم نیست تا زمان مرگ صبر کنید: یاد بگیرید چگونه توییتر (و توییت‌های وحشتناک خود) را حذف کنید.

مدیر حساب های غیر فعال گوگل

شاید جالب باشید که گوگل، حسابِ همه چیز را انجام داده و برای مرگ نهایی شما آماده است گزینۀ Inactive Account Manager به شما اجازه می‌دهد تا بخشی از داده‌های خود را به اشتراک بگذارید یا اگر برای مدت زمان مشخصی “غیر فعال” بوده‌اید -عدم ثبت‌نام، عدم انجام فعالیت‌های معمول، عدم استفاده از اپلیکیشن‌های موبایل- به‌صورت خودکار به کسی اطلاع دهید.

شما می‌توانید به گوگل اعلام کنید که چنان‌چه من سه ماه، 6، 12، 18 هر زمانی که ثبت می‌کنم فعالیت نداشتم گوگل برای تایید این‌که من دیگر از حساب کاربری استفاده نمی‌کنم پیامک و ایمیل بفرستد. اگر به حفظ آدرس ایمیل و موقعیت مکانی ذخیره‌شده خود پاسخ ندهم تا ۱۰ مخاطب لیست‌شده مطلع خواهند شد و به اطلاعات شخصی از جمله تماس‌ها، چت‌ها، عکس‌ها، یادداشت‌ها، صدای تلفن، خریدها، وظایف و غیره دسترسی پیدا خواهند کرد و این یعنی من در این دنیا نیستم.

کاربران gmail نیز می‌توانند یک پیام پاسخ خودکار تنظیم کنند که به افراد اطلاع دهد دیگر از آن حساب استفاده نمی‌کنند. (تصور کنید که از طریق یک ایمیل پاسخ خودکار، از مرگ کسی مطلع شده‌اید).

اگر همه این‌ها به نظر دردسر زیادی دارد (یا چنان‌چه به هیچ‌کدام از اعضای خانواده یا دوستان خود با ویدیوهای خصوصی یوتیوب اعتماد ندارید) اجازه‌دهید گوگل حضور و هویتِ دیجیتال شما را پس از دورۀ زمانی مورد نظرتان، پاک کند.

میراث‌داری Apple

اپل یک برنامه میراث دیجیتال ارائه داده که به شما اجازه می‌دهد تا میراث‌داران خود در دنیای دیجیتال را تعیین کنید؛ افرادی که در صورت مرگ می‌توانند به حساب شما دسترسی داشته باشند.

هر کسی که iOS ۱۵.۲، iPadOS ۱۵.۲ و macOS ۱۲.۱ یا بالاتر دارد، با فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی می‌تواند به داده‌های ذخیره‌شده در حساب کاربری اپل شامل عکس‌ها، پیام‌ها، یادداشت‌ها، فایل‌ها، برنامه‌ها و بک‌آپ دستگاه دسترسی داشته باشد.

اطلاعات خاصی مانند فیلم‌ها، موسیقی‌ها، کتاب‌ها و اشتراک‌های خریداری‌شده با اپل آیدی یا اطلاعات پرداخت، رمزهای عبور و رمزعبور ذخیره شده در Keychain قابل دسترسی نیستند.

برای اجرای این دستور در آیفون یا آی‌پد مسیر زیر را دنبال کنید:

• به تنظیمات بروید؛
• نام خودتان را وارد کنید؛
• گزینۀ Password & Security را انتخاب کرده و اطلاعات درخواست‌شده را پُرکنید؛
• به بخش Legacy Contact بروید؛
• سپس با انتخاب گزینۀ Add Legacy Contact اطلاعات موردنظر را واردکنید؛
• در سیستم‌عامل Mac، گزینۀ Apple menu را بازکنید و سپس System Preferences را انتخاب نمایید؛

در سیستم AppleID این مراحل را دنبال کنید:

• تنظیمات
• Password & Security
• Legacy Contact
• Add Legacy Contact. 

وقتی تمام این مراحل را انجام دادید حالا فردی از اعضای خانواده یا دوستانتان که مورد اعتماد شماست انتخاب کنید یا با استفاده از شماره تلفن یا آدرس ایمیل خود گزینه Choose an Else را انتخاب نمایید.

با این کار یک کلید دسترسی در اختیارتان قرار می‌گیرد که می‌توانید آن را با مخاطبین خود به‌اشتراک بگذارید. آن‌ها به این کلید دسترسی و گواهی فوت شما نیاز دارند تا پس از مرگتان، درخواست دسترسی بفرستند یک اپل آیدی قدیمی ایجاد کنند و به داده‌های شما دسترسی داشته باشند.

برای برقراری تماس با دستگاه‌های جدیدتر اپل، می‌توانید یک کپی از کلید دسترسی را از طریق Messages ارسال کنید که در تنظیمات Apple ID آن‌ها ذخیره خواهد شد.

اگر فردی که انتخاب می‌کنید دستگاه اپل ندارد باید برای آن‌ها یک پی دی اف یا تصویر ارسال کنید یا آن را چاپ کنید. ویژگی Your Legacy Contact به مدت سه سال به حساب کاربری شما دسترسی خواهد داشت اما بیش‌تر از این زمان نه و حساب کاربری را خذف خواهد کرد.

روش‌های احراز هویت چند عاملی را به اشتراک بگذارید

شما به توصیه همه عمل کردید و در هر جایی که ممکن بود احراز هویت چند عاملی (MFA)را راه اندازی کردید که هک کردن حساب‌های شما را برای هر کسی سخت‌تر می کند. کار خوبی است. اما حالا شما رفته‌اید و هیچ‌کس نمی‌تواند اعلان‌های تویی‌تر شما را چک کند.

از یک سو، بهتر است حضور آنلاین خود را محدود کنید. از سوی دیگر، اگر افراد نتوانند حساب‌های شما را احراز هویت کنند، مسئولیت های پس از مرگ را پیچیده می کند. با تهیه کده ای پشتیبان MFA و ذخیره ایمن آن ها، عزیزان خود را از دردسر نجات دهید.

همچنین بد نیست فهرستی از روش های MFA که از آن ها استفاده می کنید (SMS، برنامه احراز هویت، کلیدهای امنیتی)تهیه کنید و رمزعبور دستگاه را با یک شخص مورد اعتماد به اشتراک بگذارید (اکثر گوشی ها نیاز به یک رمزعبور دارند که بعد از چند ساعت یا پس از راه اندازی مجدد وارد شود، بنابراین ممکن است بیومتریک کافی نباشد).

وصیت‌نامۀ دیجیتالی

سرنوشت زندگی آنلاین خود را به دستورالعمل‌های همیشگی وب‌سایت‌ها واگذار نکنید. یک سند ایجاد کنید که توضیح می‌دهد با رسانه‌های اجتماعی، تجارت الکترونیک، ذخیره‌سازی ابری، استریم، ایمیل و حساب‌های فین‌تک چه کاری باید انجام دهید؛ چگونه به پلتفرم‌های محافظت‌شده با رمز عبور دسترسی پیدا کنید؛ و چه کسی باید رمزارز شما را به ارث ببرد.

در این مطلب سعی کردیم مدیریت پروفایل خود را پس از مرگتان، به شما آموزش دهیم.
این‌که مطلب تا چه‌حدی برایتان مفید بوده بستگی به شما و کاربردتان دارد.