قطعاً شما هم انیمۀ بسیار جذاب و دوست‌داشتنی میگ‌میگ را دیده‌اید؛ پرنده‌ای که با سرعتی عجیب و باورنکردنی از کنار رقیب یا به‌عبارت بهتر دشمن خود روباه، رد می‌شد و هربار باوجود تلاش‌های بی‌شمار روباه و مجهز بودنش به انواع امکانات، باز پیروزی با پرندۀ زیبای دوست‌داشتنی بود؛ چرا که او با فکر پیش می‌رفت نه با اتکا به شانس و اقبال. ماجرای شاد و هوش‌مصنوعی در سیستم آموزشی نیز تقریباً همین‌گونه است. با ما همراه باشید.
شاد پا نگرفته، هوش‌مصنوعی آمد
رضامراد صحرایی- وزیر آموزش و پرورش- با اشاره به کاربرد هوش‌مصنوعی در سیستم آموزش‌وپرورش، نگاه بسیاری از منتقدان سیستم آموزشی در ایران را به‌سوی خود کشانده است. این مقام مسئول در گفت‌وگویی با خبرنگار اقتصاد نیوز که آبان سال جاری در سایت این پایگاه خبری، منتشر شده است بیان کرد: «کرونا به ما آموخت کلاس درس، محل یادگیری است نه آموزش؛ و معلم اگر بخواهد فقط آموزش بدهد هوش‌مصنوعی می‌تواند جایگزین شود و دیگر نیازی به معلم نداریم؛ سامانه هوشمند تعاملی با آموزش جذاب‌تر می‌تواند کار آموزش را انجام دهد اما اگر جریان یادگیری در کلاس درس چند سویه باشد و معلم وارد دنیای دانش‌آموز شود هوش مصنوعی جایگزین معلم نمی‌شود؛ معلمان باید از شکاف دیجیتال عبور کنند و بدون این فرآیند نمی‌توانیم به بهره‌وری برسیم.»
وی در ادامه، مدعی شد که هر ثانیه، ۵ هزار درخواست در سیستم آموزش و پرورش ثبت می‌شود و این وزارتخانه در درگاه الکترونیک دولت، رتبه نخست را در بین دستگاه‌های دولتی دارد.
حالا پرسش این‌جاست که جناب وزیر، این 5هزار درخواست آن‌هم هرثانیه در سیستم آموزش‌وپروش، تاچه‌حد موفقیت‌آمیز است؟ چه تعداد از این درخواست‌ها واقعاً به درگاه ارتباطی متصل می‌شوند و چه تعداد نومید بر می‌گردند؟
ظرافت زیبایی در کلام شما وجود دارد. چراکه فقط از میزان درخواست نوشته‌اید؛ اما از تعداد ارتباط‌های موفق چیزی نگفتید! در ادامۀ صحبت‌های‌تان باید متذکر می‌شدید که چه تعداد دانش‌آموز یا والدین‌شان به‌راحتی به شبکۀ آموزشی کشور وصل می‌شوند؟ چه تعداد در صف انتظار برای یک اتصالِ کوتاه‌مدت می‌مانند؟ و چه تعداد خسته و ناامید از برقرارنشدن ارتباط، عطای وصل شدن به سیستم آموزش‌وپرورش و ثبت درخواستشان را به لقای باگ‌های موجود در درگاه الکترونیک این وزارتخانه می‌بخشند؟ و به‌اصطلاح به چشمه نرسیده با خیال سیراب‌شدن، منصرف می‌شوند و راه رفته را بازمی‌گردند؟
قطعاً شما به‌عنوان فردی که در جایگاه مهمی از سیستم آموزشی کشور، دارای سمت و منصبی است از میزان نارضایتی دانشآموزان و والدین از برنامۀ شاد باخبرید.
از تولد تا توقف
پیام‌رسان شاد-کوتاه‌‍شدۀ عبارت “شبکه آموزشی دانش‌آموزی” که سال ۱۳۹۹ و در اواسط همه‌گیری کرونا به سفارش وزارت آموزش‌وپرورش، با هدف بهبود عملکرد آموزش مجازی و راحتی دانش آموزان و دبیران، طراحی و منتشر شد تا همین امسال، با اختلال‌های بسیاری همراه بوده است.
از همان روزهای ابتدایی، این نرم‌افزار، بیشتر شبیه به یک پیام‌رسان با قابلیت‌های محدودی بود که نه تنها شباهتی به شیوۀ آموزش مجازی نداشت بلکه به‌روزرسانی‌های متعدد، ایجاد نسخه تحت وب و تغییرات ظاهری نیز نتوانست در این مدت، به بهبود این نرم‌افزار و بازکردن گره‌های کور ارتباطی آن کمک شایانی کند.
ذره‌بین رسانه‌ها متمرکز روی سیستم شاد
خبرگزاری مهر به تاریخ 2 مهر 99 طی یادداشتی نوشت: «متاسفانه شاد محدودیت‌های زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها آپلود است که اجازۀ آپلود بیش از ۱۰۰ مگ را به معلم نمی‌دهد! سرعت آن با وجود بهبودهایی که همواره داشته است تغییر چندانی نداشته و یکی از معضلات بزرگ آن به شمار می‌رود. بسیاری از معلمان و دانشآموزان نیز از استفاده از این نرم‌افزار، نارضایتی‌هایی دارند اما متاسفانه چاره‌ای از جانب مدارس برای این موضوع اندیشیده نشده. شاید بهتر بود به جای صرف هزینه بر روی این پیام‌رسان، بر روی سامانه‌های LMS و نرم‌افزارهای کلاس مجازی مانند ادوب کانکت وقت صرف می‌شد. کاری که تهران سرور با فارسی سازی ادوب کانکت انجام داد.»
نکته: (سیستم LMS یا Learning Management System سیستمی است که کلیه نیازهای آموزشی سازمان را به صورت الکترونیکی و اینترنتی برآورده می‌کند. با داشتن سیستم LMS می‌توان کلیه فعالیت های آموزشی سازمان را به صورت اینترنتی انجام داد.)
پیشنهاد مطالعه: آموزش رایگان زبان با هوش مصنوعی Lingostar
پایگاه خبری جام‌جم نیز با اشاره به مشکلات بسیاری از هم‌وطنان در ارتباط با سامانۀ شاد نوشت:«دست روی دل هر کسی که بگذاری تقریباً پر است؛ در تهران، در کردستان، در سیستان یا در خوزستان، فرقی نمی‌کند. گوشی تلفن را که دست بگیری، با اولیا یا با معلمان و مدیران مدارس در اطراف و اکناف کشور که حرف بزنی و این حرف‌ها درباره شبکه شاد اگر باشد گرد ناراحتی و نارضایتی می‌پاشد در فضا و سفره‌های دل باز می‌شود که این چه شادی است. امروز بیست و یک روز از رونمایی نسخه جدید شبکه شاد گذشته است، ۲۱ روز بعد از ۱۳ شهریور که نسخه به‌روز شده شبکه دانش‌آموزی شاد با هزار آب و تاب رونمایی شد و قول دادند این شاد دیگر آن شاد گذشته نباشد. بلکه شادی باشد بی‌ایراد، شبکه‌ای برای تعامل دانش‌آموز و معلم و خلاصه بستری امن و راحت برای تحصیل. شاد، به چشم قشر معلم و دانش‌آموز ایرادهای متعددی دارد که به‌قول خودشان اگر قرار باشد به پای این مشکلات صبر کنند تا بلکه حل شود، روزهای با ارزش سال تحصیلی و فرصت طلایی آموزش از دست می‌رود. اختلالات شبکه شاد، کندی عملکرد این نرم‌افزار و سختی کار کردن با آن باعث شده تا خیل عظیمی از دانشآموزان و معلمان و مدیران به سایر اپلیکیشن‌های ایرانی و خارجی کوچ کنند؛ ولی در شاد هم حاضر باشند و اندک کاری بکنند تا از واکنش‌های احتمالی آموزش‌وپرورش در امان باشند. بسیاری از کسانی که این رویکرد را انتخاب کرده‌اند البته دل‌شان می‌خواست نرم‌افزار شاد آن‌قدر خوب و قوی بود که نیازی به سایر اپلیکیشن‌ها نبود. اما از آن‌جا که مشکلات زیاد است و محصل و معلم هر دو گله دارند در نتیجه آموزش در نرم‌افزارهای ایرانی و خارجی در جریان است.»
ادوبی کانکت، محبوب‌تر از شاد
کم‌تر کسی با نرم‌افزار کلاس مجازی ادوبی کانکت ناآشنا است. سیستمی که در روزهای ابتدایی شیوع کرونا و شروع آموزش مجازی در ایران به دانشآموزان به‌خصوص جامعۀ دانشگاهی کمک کرد تا آموزش‌شان را در این بستر، پیش بگیرند.
ادوبی‌کانکت، سال‌ها است که در دنیا برای برگزاری کلاس‌های مجازی، وبینارها و همچنین جلسات آنلاین استفاده می‌شود.
سال ۲۰۱۹ یکی از بهترین نسخه‌های این نرم‌افزار منتشر شد که محبوبیت آن را در جهان، به‌طرز غیرقابل باوری، افزایش داد.
اما نقش مهم این نرم‌افزار با شیوع ویروس کرونا و هجوم مردم به سمت نرم‌افزارهای آموزش مجازی، پررنگ‌تر و مهم‌تر جلوه کرد؛ چرا که به نظر کاربران، یکی از بهترین نرم‌افزارهای ارتباطی برای ادارۀ جلسه‌های درس، آموزش معلمان و استادان و همچنین ارسال تکالیف از سوی دانشآموزان و دانشجویان بود. طی برخی از آمارها ادوبی کانکت در لیست ۱۰ نرم‌افزار برتر کلاس مجازی و محبوب دنیا قرار گرفت.
امکانات بسیار زیاد این برنامه از ارتباط صوتی و تصویری گرفته تا گفت‌وگو و اشتراک‌گذاری انواع فایل باعث شد که به‌عنوان ابزاری برای آموزش و ارتباط دانشآموزان و معلمان، گزینۀ مناسبی باشد.
از سویی دیگر، آسانی نصب و استفاده از آن در هر سه نسخۀ دسکتاپ، موبایل و تحت وب، محبوبیت آن را بیش‌ازپیش کرد. این مسئله از آن جهت برای کاربران اهمیت داشت که به آنان القا کرد سازندگان برنامه، به فکر آسایش و راحتی کاربرد این نرم‌افزارند و خواستۀ کاربران برایشان اهمیت دارد؛ این‌که هرجایی و در هر شرایطی بتوانند از آن برای ارتباط با کلاس درس بهره ببرند.
در یک کلام، ادوبی کانکت، تجربۀ شیرینی از آموزش آنلاین برای کاربران خود به‌جای گذاشت. در مقابل، نسخۀ ایرانی این نرم‌افزار یعنی شاد نیز به بازار عرضه شد.
جدای از ان‌که تلاش متخصصان وطنی علوم کامپیوتر و شبکه ستودنی است؛ اما بهتر است به‌جای آن‌که احساسی با قضیه برخورد کنیم این موضوع را با نگاهی دقیق بررسی نماییم؛ به‌ویژه با نگاهی به سخنان وزیر آموزش‌وپرورش مبنی بر استفاده از هوش‌مصنوعی در فضای سیستم آموزشی کشور.
شاد و دل‌های ناشاد کاربران
پس از معرفی نرم‌افزار شاد به‌عنوان پایگاه ارتباطی دانشآموزان و معلمان و استفاده از آن- که با مشکلات زیادی همراه بود- بسیاری از والدین و دانشآموزان از نحوۀ عملکرد این نرم‌افزار شکایت کردند.
پایگاه خبری مهر در مطلبی با عنوان ماجرای غم‌انگیز «شاد» ضمن واکاوی این مسأله، برخی از این نظرها را منتشر کرد که در نوع خود، خواندنی است.
پدر یکی از دانشآموزان تهرانی گفته بود که پسرش از نرم‌افزار بن‌جو برای ارتباط با مدرسه بهره می‌برد.
مادری از اصفهان پس از گلایۀ بسیار از این شبکه نوشته بود که شاگردان یک کلاس درس در مدرسه‌ای ابتدایی به جای شبکۀ شاد در نرم‌افزار آمریکایی ادوبی کانکت درس می‌خوانند.
یکی از معلمان شهر چابهار می‌گفت نرم‌افزار شاد هنوز برای او فعال نشده و بخش شناسایی همکار این نرم‌افزار مشکل دارد و همچنین نمی‌تواند گروه‌های کلاسی را تشکیل دهد.
مدیر یکی از مدارس این شهر نیز اعلام کرد: «معلمانی که موفق به نصب نرم‌افزار شده و در آن فعال‌اند در ارسال فیلم و کلیپ مشکل دارند و زمان باز شدن صفحات در شاد بسیار طولانی است.»
معلم یکی از مدارس متوسطه در قم نیز از همین مشکلات نام برده بود؛ این‌که شاد را کنار گذاشته و در اسکای‌روم تدریس می‌کند.
در حمیدیه خوزستان اما؛ معلمی از دانلود نشدن فیلم‌ها در شبکه شاد گله داشت و از این‌که دانلود فایل‌ها برای بچه‌ها تا پنج شش ساعت طول می‌کشد و حتی یک فایل گاهی فردا به دست بچه‌ها می‌رسد بنابراین او و بچه‌ها ترجیح داده‌اند در واتساپ باهم در ارتباط باشند.
مدیر مدرسه‌ای در ایذه نیز گفت: «تأخیر شاد در باز کردن صفحات و شطرنجی شدن فایل‌های ارسالی، دانشآموزان و معلمان را کلافه کرده و به‌همین خاطر آن‌ها یا درفضای گپ فعالیت دارند و یا واتساپ.»
پس از این شکایت‌ها، نرم‌افزارهای دیگر بومی به کمک جامعۀ دانش‌آموزی و معلمان آمد. نرم‌افزارهایی مثل بله، روبیکا، سروش و ایتا؛ اما آن‌ها نیز مشکلات خودشان را داشتند و باز، تعداد زیادی از دانشآموزان و معلمان ترجیح دادند در فضای واتساپ و اسکایپ با یکدیگر در ارتباط باشند.
به قول یکی از مادران تهرانی، “وقتی ارسال فیلم انجام تمرینات ورزشی پسرش برای معلم ورزش یک ربع طول می‌کشد آیا چاره‌ای جز کوچ از نرم‌افزارهای داخلی و پناه‌بردن به پیام‌رسان‌های خارجی باقی می‌ماند؟”
پله‌پله تا ارتقا شاد
تمام این ماجراها گذشت. سیستم شاد، سلانه‌سلانه، سه‌سال را پشت‌سر گذاشت و طی این مدت، برنامه‌ریزان سیستم آموزشی کشور سعی کردند تا نهایت تلاش خود را برای بهبود این نرم‌افزار به‌کار گیرند؛ اما مشکل فقط در برنامه‌نویسی این نرم‌افزار نبود حالا با معضل بزرگی به‌نام کندی سرعت اینترنت در ایران همراه بودیم و در کنار گله‌وشکایت از عملکرد نامناسب این نرم‌افزار باید دردِ کندی اتصال را نیز به جان می‌خریدیم. پس از این گله و شکایت‌ها، معاون مرکز ملی فضای مجازی در گفت‌وگو با مهر به تاریخ 23 آبان 1402 گفت: «اپراتورهای تلفن همراه با نگاه مسئولیت اجتماعی و همکاری در جهت رفع مشکلات و نیازهای فرزندان این کشور به مساله ورود کردند.»
بخشی از سخنان معاون مرکز ملی فضای مجازی
- در همین حال اقدام دیگری که انجام شد مربوط به راه‌اندازی مرکز تماس برای دریافت مشکلات مخاطبان سامانه «شاد» است که حدود ۱۰۰ نفر در این کال سنتر حضور دارند و شماره ۴۳۰۸۰ به این موضوع اختصاص یافت. کارشناسان فنی در ۷۵۰ منطقه آموزش و پرورش به موضوعات پاسخ می‌دهند و از این طریق بسیاری از مشکلات شناسایی شده است.
- گزارش ما نشان می‌دهد که اپلیکیشن «شاد» حدود ۱۹ میلیون بار نصب شده که از این تعداد ۱۱.۵ میلیون دانش آموز از این سامانه استفاده می‌کنند. در همین حال ۷۹۰ هزار معلم فعال با هویت مشخص در این سامانه حضور دارند و حدود ۱۲۵ هزار مدیر و تعدادی از خانواده‌ها نیز عضو این نرم افزار هستند.
- از سوی دیگر گزارش مرکز ملی فضای مجازی حاکی از آن است که تاکنون حدود ۳.۵ میلیارد پیام و محتوای درسی و یک میلیارد و دویست میلیون فایل در این سامانه رد و بدل شده شده است. همچنین گفته می‌شود که روزانه ۱۰۰ میلیون پیام در این سامانه جابه‌جا می‌شود.
- نکته مهم دیگر این است که مطابق با گزارشاتی که داریم در ساعاتی که ترافیک سامانه «شاد» افزایش پیدا می‌کند ترافیک پیام‌رسان‌ها و سرویس‌های خارجی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.»
هرچند تلاش مسئولان برای رفع این مشکل، جای تقدیر دارد اما؛ باید از جناب معاون پرسید که چرا با وجود گذشت سه‌سال از راه‌اندازی این نرم‌افزار از سویی و سپری‌شدن نیمی از سال تحصیلی 1402، از سویی دیگر و باتوجه‌به بازشدن مدارس و حضوری بودن کلاس‌های درس، هم‌چنان دانشآموزان و معلمان در ساعت‌های خارج از مدرسه برای ارتباط با یکدیگر و حضور در سامانۀ شاد مشکل دارند؟! آن‌هم درست زمانی که دانشآموزان باید تکالیف انجام شده در منزل را به‌صورت آنلاین برای معلمان ارسال کنند؟! و یا در شرایط و روزهای خاصی که مدارس به اجبار تعطیل است اما فعالیت‌های آموزشی هم‌چنان ادامه دارد- مثل تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا- والدین به‌شدت شکایت دارند و گله می‌کنند که فرزندانشان به‌راحتی نمی‌توانند به کلاس درس وصل شوند و یا تکالیفشان را بفرستند؟!
در چنین شرایطی، شما از ورود هوش‌مصنوعی به مدارس و کمک از این ربات در سیستم آموزشی کشور، سخن می‌گویید؟! جناب معاون، آیا حوصله‌تان می‌کشد تا با ما کمی در دنیای هوش‌مصنوعی و داستان حضورش در مدارس سراسر دنیا قدم بزنید؟ پس بسم‌الله
هوش‌مصنوعی، دستیار آموزشی مدارس
شکی نیست که دوران آیندۀ آموزش و پرورش به‌طورقابل‌توجهی با هوش‌مصنوعی گره خورده است. تقریباً از دهه ۱۹۵۰، که اولین بارقه‌های حضور هوش‌مصنوعی در زندگی بشر، شکل گرفت ورود این ربات به بخش‌های مختلف زندگی، قابل پیش‌بینی بود تا این‌که در سال 2021 با حضور پررنگ ChatGPT و Bard، نگاه‌ها به‌طور ویژه‌تر به سمت ربات هوش‌مصنوعی رفت. از آن تاریخ، استفاده از این بات در ساخت ویدئوها، تصاویر، نماهنگ، تدوین، حتی پزشکی و تشخیص بیماری یا ارائۀ راهکار برای درمان برخی بیماری‌ها به‌شدت افزایش یافت.
پس از آن، حضور و ورود هوش‌مصنوعی به حیطۀ آموزش‌وپرورش، مطرح شد که البته با چالش‌هایی نیز همراه بود.
برخی از مخالفان “استفاده از هوش‌مصنوعی در فضای آموزشی” باورشان این بود که حضور این ربات در سیستم آموزشی، چنین معنایی را در ذهن‌ها القا می‌سازد: “معلمان در مسیر قدیمی شدن هستند .” درحالی‌که باید بدانیم فرزندان ما برای آموزش در هرحالی به حضور و وجود یک معلم واقعی نیاز دارند؛ کسی که با آنان حرف بزند؛ احساس همدردی یا همدلی داشته باشد و حتی در مواردی دانشآموزان را بابت انجام ندادن تکالیفشان، مؤاخذه کند.
با همۀ این‌ها، نرم‌افزارهای مبتنی بر AIED – Artificial Intelligence in Education – (هوش‌مصنوعی در آموزش‌وپرورش) در بسیاری از کشورهای پیشرفته، به‌سرعت به سیستم آموزشی راه یافت و از سوی مسئولان آموزشی مورد استفاده قرارگرفت.
پیشنهاد مطالعه: هوش مصنوعی جای انسان را می گیرد؟
بنابر گزارشی در مجلۀ ایندیپندنت حدود 81درصد کودکان در سطح دبستان به‌کمک هوش‌مصنوعی آموزه‌های علمی و درسی خود را می‌آموزند.
در سوئد، معلمان با دستیاری هوش‌مصنوعی به کنترل رفتاری دانشآموزان و ایجاد ارتباط بهتر با آنان مشغولند؛
در هند حضور هوش‌مصنوعی در کلاس‌های درس به دانشآموزان کمک کرده که درک بهتری از تحلیل مسائل مربوط به خود و در رابطه با مطالب آموزشی مندرج در کتاب‌هایشان داشته باشند؛
دانشآموزان در کرۀ جنوبی به کمک هوش‌مصنوعی پرسش‌های آماری و زیست‌شناسی مطرح می‌کنند و بعد پاسخ‌های‌شان را با یکدیگر به تحلیل و بحث می‌گذارند.
برخی از تحلیل‌گران هوش‌مصنوعی در حال بررسی رابط‌های کاربری جدید مانند پردازش زبان طبیعی، عبارات کلامی، تصدیق حرکت، ردیابی چشم و دیگر آشکارسازهای روان شناختی هستند که ممکن است برای افزایش کارایی و بهره‌مندی برنامه AIED بسیار مفید باشد.
آموزش هوشمند و شخصی برای هر زبان‌آموز
سیستم‌های آموزش هوشمند (Intelligent Tutoring Systems =ITS) از استراتژی‌های هوش‌مصنوعی برای تقلید از آموزش یک‌به‌یک انسان، انتقال تمرین‌های یادگیری به بهترین نحو، هماهنگ با الزامات تصدیق یک یادگیرنده؛ و دادن انتقاد مستقیم و فوری استفاده می کنند که همگی بدون نیاز به حضور معلم است.
زبان‌آموزان می‌توانند توانایی‌های خودتنظیمی ایجاد کنند؛ روش‌های آکادمیک برای برنامه‌ریزی یادگیری به کار می‌آید تا یادگیرنده به طور مناسب به چالش کشیده شود و مورد تایید قرار گیرد.
تعداد زیادی ازITSهای اخیر از روش‌های یادگیری ماشین، الگوریتم‌های خودآموز مبتنی بر مجموعه داده‌های گسترده و سیستم‌های عصبی بهره می‌برند تا برای تولید احکام مناسب در مورد آن‌چه محتوای یادگیری برای یادگیرنده عرضه می‌کند آن‌ها را توانمند سازند.
معلمان، حلقۀ اتصال هوش‌مصنوعی و آموزش‌وپرورش
معلمان بدون شک باید عوامل کلیدی در مرحله بعدی AIED باشند. آن‌ها عاملِ هماهنگ‌کنندۀ زمان و نحوۀ استفاده از دستگاه‌های AIED خواهند بود. فارغ از زمان‌بندی، مشارکت‌های تعاملی، مربیان را قادر می‌سازد تا انرژی بیشتری را صرف اقدامات نوآورانه و غیر معمول انسانی کنند که به افزایش خلاقیت “روش‌های انتقال یادگیری درآینده” کمک می‌نماید. با این تغییر، مربیان باید مهارت‌های پیشرفته‌ای کسب نمایند.
این ویدیو را ببینید: هوش مصنوعی در مقابل انسان
نتیجه‌گیری
هوش‌مصنوعی، احتمالاً تاثیر قابل توجهی بر آموزش خواهد داشت و به دلیل مزایا و معایبش، توانایی تغییر آموزش را دارد. چنین امر مهمی، قطعاً افزایش آگاهی معلمان و همکاری آن‌ها با پژوهشگران، دانشمندان علوم کامپیوتر و توسعه‌دهندگان هوش‌مصنوعی را می‌طلبد.
همه می‌دانیم که “خشت اول چون نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج” و برای آن‌که ساختمانی محکم و پابرجا بماند باید پی‌ریزی محکم و قوی داشته باشد؛ بنابراین پیش از آن‌که به فکر استفاده از هوش‌مصنوعی در سیستم آموزش‌وپرورش کشور بیفتیم باید زیرساخت‌ها را از هرجهت آماده کنیم تا مثل سیستم شاد که این‌چنین ناشاد است مدام گله و شکایت از هر سو نشنویم.
این‌جاست که جناب وزیر و تمام دست‌اندرکاران آموزش‌وپرورش کشور باید به فکر بیفتند و حرکت تاتی‌تاتی شاد را با پرواز جت‌وار هوش‌مصنوعی مقایسه کنند؛ باور کنیم که با پاهای چوبی نمی‌شود از بال‌های قوی، سبقت گرفت.
پیشنهاد مطالعه: چگونه از هوش مصنوعی Bing در Google Chrome استفاده کنیم؟
