جاسوس‌افزار نوعی نرم‌افزار مخرب است که بدون اطلاع یا رضایت کاربر، روی دستگاه نصب می‌شود. این روش، معمولاً برای جمع‌آوری اطلاعات حساس مانند اعتبارنامه‌های ورود به سیستم استفاده می‌شود و آن را بدون اطلاع کاربر به شخص ثالث منتقل می‌کند.
جاسوس افزار، همچنین می‌تواند موقعیت مکانی کاربران را ردیابی کند؛ فعالیت‌های آنلاین آنها را پایش نماید یا تبلیغات ناخواسته را نمایش دهد؛ در برخی موارد حتی می‌توان از جاسوس‌افزار برای کنترل دستگاه یا ایجاد آسیب از راه دور به سیستم استفاده کرد.
آن‌چه در این پادکست می‌شنوید
شکلی از بدافزارها که توسط هکرها برای جاسوسی از شما و فعالیت‌های رایانه استفاده می‌شود. اگر یک دستگاه تلفن همراه مثل تلفن هوشمند به جاسوس‌افزار آلوده شده باشد یک هکر می‌تواند پیام‌های متنی شما را بخواند؛ تماس‌های تلفنی شما را تغییر مسیر دهد و حتی مکان شما رو ردیابی کند.
توضیح بیشتر
جاسوس افزار نوعی نرم افزار مخرب است که بدون اطلاع یا رضایت کاربر روی دستگاه نصب می شود. این روش معمولا برای جمع آوری اطلاعات حساس مانند اعتبارنامه های ورود به سیستم و عادات مرور استفاده می شود و آن را بدون اطلاع کاربر به شخص ثالث منتقل می کند. جاسوس افزار همچنین می تواند موقعیت مکانی کاربران را ردیابی کند، فعالیت های آنلاین آن ها را پایش کند یا تبلیغات ناخواسته را نمایش دهد. در برخی موارد حتی می توان از جاسوس افزار برای کنترل دستگاه یا ایجاد آسیب به سیستم از راه دور استفاده کرد.
انواع جاسوس‌افزار
انواع مختلفی از جاسوس‌افزارها وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ها و تأثیرات منحصربه‌فردی دارند. برخی از انواع رایج جاسوس‌افزار عبارتند از:
Adware نوعی جاسوس‌افزار که تبلیغات ناخواسته را روی دستگاه نمایش می‌دهد. Adware ها می‌توانند سرعت دستگاه را کاهش دهند و عملکرد آن را مختل کنند که منجر به ناامیدی و ناراحتی کاربر می‌شود.
Key logger: نوعی جاسوس‌افزار که کلیدهای کاربر را ضبط و ارسال می‌کنند و به مهاجم اجازه می‌دهند تا اطلاعات حساسی مانند رمزهای عبور و شماره کارت‌های اعتباری را جمع‌آوری کند.
Trojan: نوعی جاسوس‌افزار که به‌عنوان برنامه یا فایل‌های قانونی ظاهر می‌شوند و کاربران را فریب می‌دهند تا آنها را دانلود و روی دستگاه‌های خود نصب کنند. تروجان‌ها می‌توانند به مهاجمان، اجازۀ دسترسی به دستگاه و سرقت اطلاعات حساس را بدهند.
System Monitor: نوعی جاسوس افزار که فعالیت‌های کاربر در یک دستگاه را ثبت می‌کند؛ مثل: وب‌سایت‌هایی که بازدید می‌کنند یا فایل‌هایی که به آنها دسترسی دارند. این دسته که به ناظران سیستم نیز معروفند می‌توانند اطلاعات حساس را جمع‌آوری کرده و به مهاجم منتقل کنند.
تأثیر جاسوس‌افزارها
تأثیرات انواع مختلف جاسوس‌افزار می‌تواند متفاوت باشد. با‌این‌حال، انواع جاسوس‌افزار، اطلاعات شخصی و حساس فرد یا سازمان را تهدید می‌کنند و می‌توانند عملکرد دستگاه را مختل کنند. محافظت در برابر ویروس‌های جاسوس‌افزار برای جلوگیری از این اثرات مهم است.
نمونه‌هایی از تهدیدهای رایج جاسوس‌افزار
Zlob: نوعی نرم‌افزار تبلیغاتی که تبلیغات پاپ‌آپ را روی دستگاه نمایش می‌دهد. Zlob اغلب از طریق کدک‌های ویدیویی جعلی یا دیگر برنامه‌های به ظاهر قانونی، نصب می‌شود.
CoolWebSearch: نوعی افزونه است که صفحۀ اصلی دستگاه را تغییر می‌دهد و نتایج موتور جستجو را به وب‌سایت‌های ناخواسته، هدایت می‌کند. CoolWebSearch اغلب از طریق وب‌سایت‌های آلوده یا دانلود نرم‌افزار نصب می‌شود.
Fareit: نوعی تروجان که به مهاجم اجازه می‌دهد به یک دستگاه، دسترسی پیدا کند و اطلاعات حساس را به سرقت ببرد.فریب، اغلب از طریق ایمیل‌های اسپم یا وب‌سایت‌های آلوده توزیع می‌شود.
Elite Key logger: نوعی Key Logger است که کلیدهای کاربر را ثبت و اطلاعات را به مهاجم منتقل می‌کند. Elite Key logger اغلب از طریق وب‌سایت‌های آلوده یا دانلود نرم‌افزار، نصب می‌شود.
این‌ها تنها چند نمونه از تهدیدهای رایج جاسوس‌افزار هستند. محافظت در برابر آلودگی‌های جاسوس‌افزار برای جلوگیری از این تهدیدها و حفظ امنیت سایبری مهم است.
جاسوس‌افزار چگونه افراد و سازمان‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؟
جمع‌آوری اطلاعات شخصی و حساس: جاسوس‌افزار می‌تواند اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور، شماره کارت‌های اعتباری و اطلاعات بانکی را جمع‌آوری و منتقل کند. این امر می‌تواند منجر به ضرر مالی و سرقت هویت برای افراد، نقض داده‌ها و ضرر مالی برای سازمان‌ها شود.
اختلال در عملکرد دستگاه: جاسوس‌افزار می‌تواند باعث کُندشدن دستگاه و اختلال در عملکرد آن شود که این‌امر به‌خودی‌خود، منجر به ناامیدی و ناراحتی کاربر می‌شود. این موضوع می‌تواند بر توانایی فرد در استفاده از دستگاه و بهره‌وری سازمان تاثیر بگذارد.
آسیب به اعتبار: جاسوس‌افزار می‌تواند خرابی سیستم و اختلال در شبکه را به‌همراه داشته باشد که منجر به آسیب‌های احتمالی به اعتبار سازمان می‌شود. این موضوع، می‌تواند اعتبار و اعتماد یک سازمان را در میان مشتریان و شرکای آن، تحت تأثیر قرار دهد.
پیش‌گیری و محافظت در برابر جاسوس‌افزار
استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی قابل اعتماد و به‌روز، برای جلوگیری از آلودگی‌های جاسوس‌افزار بسیار مهم است.
نرم‌افزارهای امنیتی که به‌عنوان نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس یا ضد بدافزار نیز شناخته می‌شوند برای شناسایی و حذف جاسوس‌افزار از دستگاه طراحی شده‌اند.
این نوع نرم‌افزارها از یک پایگاه داده از تهدیدات‌شناخته شده؛ جاسوس‌افزار و تکنیک‌های مختلف مانند اسکن و نظارتِ بدون درنگ برای شناسایی و مسدودکردن جاسوس‌افزار استفاده می‌کنند.
افراد و سازمان‌ها بااستفاده از نرم‌افزارهای امنیتی قابل اعتماد و به روز می‌توانند در برابر آلودگی‌های جاسوس‌افزار محافظت‌کرده و امنیت‌سایبری خود را حفظ کنند.
به‌روزرسانی منظم نرم افزارهای امنیتی، ازاین‌جهت اهمیت دارد که تهدیدهای جاسوس‌افزار جدید، دائما در حال ظهورند و نرم‌افزارهای امنیتی باید برای محافظت در برابر این تهدیدها به روزرسانی شوند.
علاوه بر این، استفاده از چندین لایه امنیتی، مانند FireWall و فیلترینگ وب، می‌تواند محافظت بیشتری در برابر آلودگی‌های جاسوس‌افزار فراهم کند.
افراد و سازمان‌ها، با استفاده از ترکیبی از اقدامات امنیتی می‌توانند به‌طور‌قابل‌توجهی، خطر آلودگی به جاسوس‌افزار را کاهش‌دهند و امنیت سایبری خود را حفظ کنند.
برای جلوگیری از آلودگی به جاسوس‌افزار، مهم است که بهترین روش‌های ضدجاسوسافزاری را بهکار ببرید
- اجتناب از وب‌سایت‌ها و ایمیل‌های مشکوک: یکی از رایج‌ترین روش‌های نصب جاسوس‌افزار روی دستگاه، از طریق وب‌سایت‌های آلوده و ایمیل‌های اسپم است. برای جلوگیری از آلودگی به جاسوس‌افزار، مهم است که از بازدید وب‌سایت‌های ناآشنا یا غیرقابل‌اعتماد اجتناب‌کنید و هنگام بازکردن ایمیل‌ها از فرستنده‌های ناشناس، محتاط باشید.
- نصب نرم افزارهای امنیتی: استفاده از نرم‌افزارهای معتبر و به‌روز، برای جلوگیری از آلودگی به جاسوس‌افزارها بسیار مهم است. نرم‌افزارهای امنیتی، از یک پایگاه داده از تهدیدات شناخته‌شدۀ جاسوس‌افزار و تکنیک‌های مختلف برای شناسایی و مسدودکردن جاسوس‌افزار استفاده می‌کنند. به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارهای امنیتی برای محافظت در برابر تهدیدهای جدید جاسوس‌افزار مهم است.
- استفاده از چندین لایه امنیتی: علاوه بر نرم‌افزارهای امنیتی، چندین لایه امنیتی مانند فایروال و فیلترینگ وب می‌تواند محافظت بیشتری در برابر آلودگی‌های جاسوس‌افزار ایجاد کند. این می‌تواند به کاهش خطر عفونت‌های جاسوس‌افزار و حفظ امنیت سایبری کمک کند.
- تمرین عادت‌های مرور ایمن: برای محافظت در برابر ویروس‌های جاسوس‌افزار، تمرین عادت‌های مرور ایمن، مهم است. این کار می‌تواند شامل اجتناب از کلیک روی لینک‌ها، دانلود فایل‌ها از منابع ناشناخته و به‌روز نگه‌داشتن سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای امنیتی دستگاه باشد.
به‌طورکلی، افراد و سازمان‌ها ممکن است با رعایت این بهترین شیوه‌ها و رعایت احتیاط، هنگام استفاده از اینترنت، خطر آلودگی به جاسوس‌افزار را به‌طور چشمگیری کاهش‌دهند و امنیت سایبری خود را حفظ کنند.
جمع‌بندی
در مجموع، جاسوس‌افزار، یک تهدید جدی برای افراد و سازمان‌ها است و مهم است که برای حفظ امنیت سایبری و جلوگیری از آسیب، اقداماتی برای محافظت در برابر ویروس‌های جاسوس‌افزار انجام شود.
افراد و سازمان‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی معتبر و به‌روز، انجام عادت‌های مرور ایمن و اجتناب از وب‌سایت‌ها و ایمیل‌های مشکوک، می‌توانند خطر آلودگی به جاسوس‌افزار را کاهش دهند و از اطلاعات شخصی و حساس خود محافظت کنند.
